Po wysiedleniu z ojczystych ziem podczas akcji „Wisła” w 1947 roku Ukraińcy w Polsce czekali prawie dziesięć lat, aby stworzyć pierwsze ukraińskie stowarzyszenie. Wraz z jego pojawieniem zaczęło wychodzić pierwsze ukraińskie czasopismo.
W 1956 roku powołano do życia Ukraińskie Towarzystwo Społeczno – Kulturalne i zaczęto wydawać jego organ prasowy – tygodnik „Nasze Słowo”. Gazeta była pierwszym po wojnie czasopismem w języku ukraińskim w Polsce. Obecnie, o życiu i problemach ukraińskiej mniejszości można dowiedzieć się nie tylko dzięki „Naszemu Słowu”, ale także innym ukraińskojęzycznym wydawnictwom, audycjom radiowym i telewizyjnym oraz portalom internetowym.
Prasa
Najstarszym ukraińskim czasopismem w Polsce jest wydawany w Warszawie tygodnik „Nasze Słowo”, w którym pracują dziennikarze z Warszawy, Koszalina, Olsztyna, Przemyśla. Oprócz nich, z gazetą współpracuje kilku korespondentów z innych miast Polski, w których mieszkają Ukraińcy. Raz na dwa miesiące do gazety dołączany jest dodatek dla dzieci „Switanok”.
Kolejnym czasopismem Ukraińców w Polsce jest społeczno – kulturalny kwartalnik „Nad Buhom i Narwoju”. Jest on wydawany na Podlasiu i relacjonuje życie Ukraińców, którzy zamieszkują właśnie ten region oraz Chełmszczyznę. Jest to dwujęzyczne czasopismo, w którym zamieszcza się materiały w języku ukraińskim i polskim. Natomiast na Łemkowszczyźnie publikuje się kwartalnik „Watra”, w którym artykuły są po łemkowsku lub ukraińsku.
Istnieją także ukraińskie wydawnictwa o tematyce religijnej. Wśród nich można wymienić miesięcznik „Błahowist”, który pisze o życiu Grekokatolików w Polsce oraz dwumiesięcznik dla młodzieży „Wartymej”.
Telewizja
„Telenowyny” – to najstarszy program telewizyjny, nadawany przez Telewizję Polską na terytorium całego kraju, a także jedyny tego typu program mniejszości narodowej, ponieważ inne emitowane są na antenach regionalnych stacji. Obecnie półgodzinny program można oglądać w TVP Regionalna w każdą ostatnią sobotę miesiąca o 12:30.
Na antenie regionalnego ośrodka TVP Białystok, co tydzień, prezentowany jest dziesięciominutowy program w języku ukraińskim „Przegląd Ukraiński”. Emitowany jest w każdą niedzielę o 19:25.
U sąsiadów – w województwie warmińsko- mazurskim na antenie publicznej telewizji TVP Olsztyn co dwa tygodnie o ukraińskiej problematyce mówi audycja „Ukraiński wisti”. Nadawana jest w środę o 18:00 i trwa 15 minut.
Radio
W tymże Olsztynie wiadomości o życiu Ukraińców regionu można posłuchać na falach Radia Olsztyn. Codzienna „Audycja w języku ukraińskim” nadawana jest o 10:50 i 18:10.
W Białymstoku o wydarzeniach z życia ukraińskiej społeczności informuje audycja „Ukraińska Dumka”, nadawana na antenie Radia Białystok. Można jej słuchać w niedzielę od 08:00 do 08:30 oraz w poniedziałek i środę od 18:30 do 18:45.
Audycji w języku ukraińskim można słuchać także w Koszalinie, gdzie na falach miejscowego, publicznego Radia Koszalin nadawany jest „Ukraiński żurnal” (niedziela godz. 19:25-19:40). Na falach „Radia Rzeszów” nadawana jest „Skrynia” (czwartek, godz. 19:10-19:25), a w Krakowie cotygodniowa audycja „Kermesz” (niedziela 22:35-23:00). Oprócz tego, działa internetowe łemkowskie radio Lem.fm.
Internet
Pierwszy portal ukraiński w Polsce rozpoczął działalność w 2002 roku. Misja Harazd.net –
to stworzenie informacyjnego, kulturalnego, naukowego i rozrywkowego centrum ukraińskiego, wirtualnego życia w Polsce. Obecnie portal ma następujące serwisy: harazd – poczta, forum, imprezy, chat, e-pocztówki, fotoreportaż, katalog, artykuły, wiadomości, „harazd – muzyka – bez perestanku”. Harazd.net udziela bezpłatnego miejsca na serwerze na domowe strony w języku ukraińskim, wspiera także oficjalne strony internetowe ukraińskich organizacji i wydarzeń kulturalnych w Polsce. Dzięki temu, znajdziemy na nim aktualne wydarzenia, w których bierze udział lub organizuje ukraińska mniejszość.
W 2013 roku rozpoczął działalność projekt Związku Ukraińców w Polsce – ukraiński, multimedialny portal PROstir (prostir.pl). Ma za zadanie wyjaśnić, co odbywa się w środowisku Ukraińców w Polsce oraz jest ważne dla aktywizacji pokoleniowej, ponieważ społeczność ta jest obecnie poddana dynamicznym przemianom. Poruszane są tu także kwestie relacji polsko – ukraińskich. Adresatami portalu są szczególnie młodzi ludzie, którzy, niezależnie od pochodzenia, miejsca zamieszkania czy języka ojczystego, odczuwają związek z Ukrainą i Polską oraz chcą wiedzieć więcej o tych państwach.
Ogólnokrajowe środki masowego przekazu
Obecność ukraińskiej tematyki w polskiej przestrzeni informacyjnej nie opiera się jedynie na ukraińskojęzycznych czasopismach, audycjach radiowych lub telewizyjnych. Wśród dziennikarzy i publicystów centralnych polskich mediów są także osoby wywodzące się z ukraińskiej mniejszości w Polsce. Wśród nich, na przykład, publicysta „Gazety Wyborczej” Mirosław Czech, dziennikarka „Rzeczypospolitej” Tetiana Serwetnyk. W telewizji publicznej – w TVP1 pracuje Maria Stepan, w TVP 2 Łukasz Myc, a z kanałem TVP Kultura współpracuje Andrzej Warchił. W publicznym radiu pracuje Anna Szewczuk. Jest także kilku dziennikarzy – Ukraińców w komercyjnych stacjach telewizyjnych. Właśnie oni włączają ukraińską tematykę do przestrzeni medialnej w Polsce.
Paweł Łoza