Po obaleniu reżimu Wiktora Janukowycza oraz zmianie władzy w Ukrainie, oczywistym było, że zmiany dotkną także przedstawicielstw dyplomatycznych. W marcu, pełniący obowiązki prezydenta Ukrainy Oleksandr Turczynow odwołał kilku ambasadorów, w tym także ambasadora Ukrainy w Polsce Markjana Malskiego. Co prawda, dymisja Malskiego odbyła się po serii akcji ukraińskiej społeczności Warszawy, która protestowała przeciwko postawie ambasadora podczas Rewolucji Euromajdanu oraz krytykowała jego poprzednią działalność, jako kierownika ukraińskiego korpusu dyplomatycznego w Polsce.
Od kwietnia pracą ambasady Ukrainy w Polsce kierował, pełniący obowiązki ambasadora, Władysław Kanewski. Ponieważ była to funkcja tymczasowa, zarówno ukraińska społeczność w Polsce, jak i oficjalna polska strona, oczekiwały z niecierpliwością na nowego ambasadora.
Nazwisko potencjalnego ambasadora w Polsce pojawiło się już na przełomie czerwca i lipca, gdy Andrija Deszczycę odwołano z funkcji pełniącego obowiązki ministra spraw zagranicznych i powołano na to stanowisko kandydata prezydenta Pawła Klimkina. Właśnie wówczas, po odwołaniu, Adrijowi Deszczycy przepowiadano posadę ambasadora w Warszawie. Po długich oczekiwaniach i przedłużających się procedurach, decyzją prezydenta Ukrainy, 13 września Andrij Deszczyca został powołany na stanowisko Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Ambasadora Ukrainy w RP.
Działalność Andrija Deszczycy na stanowisku p.o. ministra spraw zagranicznych Ukrainy, którą sprawował od 27 lutego do 19 czerwca, oceniano dosyć pozytywnie. W tym trudnym dla Ukrainy przejściowym okresie Deszczyca dobrze reprezentował korpus dyplomatyczny, za co otrzymał pochwały od zagranicznych kolegów. Imponującą była postawa Deszczycy podczas czterostronnego spotkania w Genewie, w kwietniu 2014 roku, które, chociaż nie przyniosło oczekiwanych przez Ukraińców rezultatów, jednak dało możliwość do wyraźnego przedstawienia argumentów Kijowa odnośnie roli oraz ingerencji Rosji na wschodzie Ukrainy.
Wszyscy pamiętają, jak rosyjska strona, poczynając od pierwszych dni okupacji Krymu, przez cały czas zastraszała i prowokowała Ukrainę do podjęcia radykalnych kroków, aby stworzyć powody do rozpoczęcia bezpośredniej interwencji wojskowej na terytorium Ukrainy. Do bezsprzecznych zasług Andrija Deszczycy należy zaliczyć deeskalację sytuacji, która powstała 14 czerwca, podczas protestu pod ambasadą Rosyjskiej Federacji. Ukraiński dyplomata wyszedł do protestujących, zdołał powstrzymać agresywnie nastawionych uczestników demonstracji i nie dopuścił do eskalacji wydarzeń oraz prowokacji. Czasami, pomyłkowo, wiąże się odwołanie z wydarzeniami pod rosyjską ambasadą, a dokładniej – z wykonaniem przez Deszczycę, wraz z innymi demonstrantami, słynnej pieśni „Putin ch…”, jednak decyzję o zmianie kierownictwa MSZ Petro Poroszenko podjął na długo przed tym incydentem. Nie przeszkodziło to jednak rosyjskim mediom w rozpowszechnianiu nieprawdziwej informacji i wiązaniem odwołania Deszczycy z wykonaniem popularnej piosenki o rosyjskim prezydencie.
Andrij Deszczyca pochodzi z sokalskiego rejonu obwodu lwowskiego. W 1989 roku ukończył studia historyczne na ówczesnym Lwowskim Państwowym Uniwersytecie. W latach 1993 – 1995 studiował, w ramach magisterskiego programu, na Uniwersytecie Alberta w Kanadzie, gdzie otrzymał tytuł magistra nauk humanistycznych, a na Lwowskim Uniwersytecie obronił pracę doktorską „Transformacja totalitarnego reżimu w Ukrainie: teoria i praktyka” i uzyskał tytuł doktora nauk politycznych. Biegle zna angielski, a także język polski i rosyjski.
Nowy ambasador Ukrainy w RP dyplomatyczną karierę rozpoczął już w 1996 roku. W latach 1996-1999 Andrij Deszczyca pełnił funkcję rzecznika prasowego, a następnie – pierwszego sekretarza ambasady Ukrainy w Polsce. Ambasador ma doświadczenie pracy w sektorze pozarządowym, ponieważ w latach 1999 – 2001 pracował jako koordynator projektów Fundacji Współpracy Polsko – Ukraińskiej (PAUCI) w Ukrainie. Ale już w 2001 roku Andrij Deszczyca wraca do pracy w dyplomacji: 2001 – 2004 – radca ambasady Ukrainy w Polsce, 2006-2007 – rzecznik prasowy MSZ Ukrainy, 2007 – 2012 – Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w Finlandii, 2008 – 2012 – Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ambasador Ukrainy w Islandii, 2012 – 2013 Ambasador do Zadań Specjalnych MSZ Ukrainy.
Podczas EuroMajdanu Andrij Deszczyca wyróżnił się wyraźną obywatelską postawą, potępił niezgodne z prawem działania ukraińskich władz i podpisał „Oświadczenie ukraińskich dyplomatów”, które wspierało uczestników akcji protestacyjnych w Ukrainie.
Wielu Ukraińców z Warszawy dobrze pamięta Andrija Deszczycę jeszcze z czasów Pomarańczowej Rewolucji i podkreśla jego solidarność z demonstrantami i szacunek dla zasad demokracji. Fakt, że Andrij Deszczyca spędził w Warszawie kilka lat może sprzyjać lepszemu rozumieniu znaczenia polsko – ukraińskiego dialogu i ścisłej współpracy oraz tego, jakie potrzeby i problemy mają ukraińscy obywatele w Polsce. Niestety, poprzednicy Andrija Deszczycy nie zrobili z ambasady miejsca, które byłoby przyjaznym i otwartym dla ich rodaków. Z tych powodów ukraińska społeczność w Polsce ma nadzieję, że nowy ambasador Andrij Deszczyca „otworzy” drzwi ambasady i będzie reagował na potrzeby i problemy społeczności.
Olha POPOWYCZ
zdjęcie: radiosvobboda