W roku 2013 w Polsce studiowało ponad 25 000 osób, głównie obywateli Ukrainy. W związku z spadkiem ilości osób podejmujących studia w Polsce cudzoziemcy w sposób szczególny stali się atrakcyjni dla polskich uczelni.
Z pewnością wiele osób studiujących w Polsce zastanawia się nad podjęciem legalnej pracy w niniejszym artykule postaram się przybliżyć Państwu zagadnienia prawne z tym związane.
Zasadniczo cudzoziemcy z poza UE studiujący na polskich uczelniach przebywają na podstawie bądź wizy wydanej w celu odbycia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich albo studiów trzeciego stopnia, część osób po uzyskaniu wizy natomiast ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy (dawniej zezwolenie na zamieszkanie). W zależności od tytułu po bytowego różne są prawa w zakresie podejmowania pracy przez takiego osoby.
Dokonane w ostatnim czasie zmiany przepisów regulujących zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce zmierzają w kierunku otwierania dla obcokrajowców rynku pracy, czego wyrazem jest przede wszystkim poszerzenie kręgu osób, które mogą wykonywać pracę bez zezwolenia, jak również uproszczenie samej procedury uzyskiwania przedmiotowych zezwoleń.
Ostatnie zmiany mają związek z wejściem w życie z dniem 1 maja 2014 roku nowej ustawy z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 roku, poz. 1650), określającej zasady i warunki wjazdu cudzoziemców do Polski, przejazdu cudzoziemców przez Polskę oraz ich wyjazdu z Polski, a także tryb postępowania oraz regulacje dotyczące organów właściwych w tych sprawach.
W przypadku osób posiadających zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na podjęcie lub kontynuowanie stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich sytuacja jest stosunkowo prosta. Mianowicie osoby te zwolnione są (art. 87 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) z konieczności posiadania zezwolenia na pracę. Z tego obowiązku zwolnione są również osoby, które posiadają Kartę Polaka.
Podobna regulacja obowiązuje wszystkich absolwentów polskich uczelni. Zgodnie, bowiem z Rozporządzeniem z dnia 20 lipca 2011 roku w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę – zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku podjęcia pracy przez będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych.
Natomiast inaczej sytuacja wygląda w przypadku osób przebywających w Polsce na podstawie wizy wydanej w celu nauki. Osoby takie, co prawda mogą podejmować pracę, jednakże konieczne jest uzyskanie zezwolenia na pracę. Od zasady tej istnieje jednak wyjątek przewidziany w wyżej powołanym rozporządzeniu. Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę jest dopuszczalne w przypadku cudzoziemców:
- będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej – w miesiącach: lipiec, sierpień i wrzesień;
- będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach odbywania staży zawodowych, do których odbywania kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów;
- będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów, jeżeli potrzeba powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy jest potwierdzona przez właściwy organ zatrudnienia;
- będących studentami szkół wyższych lub uczniami szkół zawodowych, skierowanymi do odbycia, w okresie nieprzekraczającym sześciu miesięcy w roku kalendarzowym, praktyk zawodowych przewidzianych regulaminem studiów lub programem nauczania, zorganizowanych w ramach umowy pomiędzy zagraniczną szkołą wyższą lub zawodową a pracodawcą, zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę pracodawcy;
- będących studentami szkół wyższych lub uczniami szkół zawodowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy wykonują pracę w ramach praktyk zawodowych przewidzianych regulaminem studiów lub programem nauczania, pod warunkiem uzyskania skierowania na taką praktykę ze szkoły wyższej lub zawodowej;
- uczestniczących w programach wymiany kulturalnej lub edukacyjnej, programach pomocy humanitarnej lub rozwojowej lub programach wakacyjnej pracy studentów, zorganizowanych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy;
Za studia stacjonarne uważa się formę studiów wyższych, w której co najmniej połowa programu kształcenia jest realizowana w postaci zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów.
Jeżeli macie jakiekolwiek problemy z prawem polskim zapraszamy do wysyłania pytań na adres mailowy [email protected], na najciekawsze z nich odpowiemy już w kolejnym numerze.
Dariusz Kostyra www.karta-pobytu.pl