X Forum Europa – Ukraina „Szanse, których nie można stracić” – Nasz Wybir – Portal dla Ukraińców w Polsce

X Forum Europa – Ukraina „Szanse, których nie można stracić”

4 lutego 2017
X Forum Europa – Ukraina „Szanse, których nie można stracić”

Blisko 900 uczestników z 25 państw świata, ponad 40 wydarzeń – debat, wykładów i prezentacji raportów i regionów, a także pierwsze Targi Wschodnie. Pod hasłem „Szanse, których nie można stracić” w Rzeszowie w dniach 27-28 stycznia odbyło się X Forum Europa – Ukraina.

W Forum wzięli udział m.in. przedstawiciele rządów, parlamentarzyści, unijni decydenci, samorządowcy, biznesmeni i eksperci z Polski, Ukrainy oraz krajów Partnerstwa Wschodniego i Unii Europejskiej. Obrady Forum relacjonowało ponad 60 dziennikarzy z Polski, Ukrainy, Włoch, Hiszpanii i Niemiec.

Prozachodnia orientacja Ukrainy jest w interesie krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Musimy szanować, respektować decyzje ukraińskie w sensie geopolitycznym – oświadczył minister w Kancelarii Prezydenta Krzysztof Szczerski. Dodał, że Zachód musi pomagać Ukrainie w budowaniu państwa.

Pomocy Ukrainie poświęcona została sesja plenarna Forum „Jak wspólnota międzynarodowa może pomóc Ukrainie?”

„Wszystko, co robimy dla Ukrainy, tak naprawdę robimy dla nas samych. Dziś jestem tego jeszcze bardziej pewna niż trzy lata temu podczas drugiego Majdanu” – mówiła w trakcie sesji deputowana Parlamentu Europejskiego Rebecca Harms.  Niemiecka polityk wyraziła jednocześnie podziw dla Ukrainy, która w obliczu konfliktu stara się dokonać przemiany gospodarczo-politycznej.

Były minister spraw zagranicznych Czech Karel Schwarzenberg zapewnił, że Czesi darzą Ukraińców ogromną sympatią m.in. ze względu na poważną obecność na czeskim rynku pracy. Jak podkreślił, mimo drobnych różnic w Grupie Wyszehradzkiej wspólne stanowisko jest jasne – trzeba Ukrainę wspierać i nie można jej poddać. „To nie tylko kwestia honoru i przyzwoitości, ale też pragmatyzmu” – mówił Karel Schwarzenberg.

europa-ukraina-dzien-1-197

O zdecydowanym i niesłabnącym entuzjazmie Ukrainy wobec integracji europejskiej zapewnił były minister spraw zagranicznych Ukrainy Borys Tarasiuk. Jednak jak zauważył, sama Unia Europejska nie zawsze w sposób adekwatny odwzajemnia dążenia Kijowa do integracji. „Ukraina dawała oczywiście do tego powody. Brakuje nam tego, co otrzymały kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska: potwierdzenia z Brukseli: tak, widzimy was jako członka Unii. Takiego zapewnienia nigdy z Europy nie otrzymaliśmy” – ubolewał Borys Tarasiuk.

Marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl powiedział, że nie możemy szukać usprawiedliwienia w Unii Europejskiej, ale musimy sami działać na rzecz tego, aby Ukraina była częścią Europy.

Drugi dzień jubileuszowego X Forum Europa – Ukraina w Rzeszowie zwieńczyła sesja plenarna „Suwerenność, demokracja, rozwój: bilans przemian w Europie Środkowo-Wschodniej”.

O niełatwych 25 latach suwerenności swojego kraju mówił minister ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej Gruzji Wiktor Dolidze. Zaznaczył, że pomimo błędów i potknięć Gruzja jest na właściwej drodze prawdziwych zmian i pragnie kontynuować reformy.  Jednak, aby tego dokonać potrzebuje wsparcia reszty wspólnoty UE.

Andrius Kubilius, były premier Litwy stwierdził, że państwa powstałe w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego powinny otrzymać zapewnienie o przyjęciu ich w szeregi UE. Należy pamiętać, że formalna suwerenność nie zawsze oznacza wyrwanie się spod wpływów byłego imperium, czego dobrym przykładem jest właśnie Ukraina czy Gruzja.

Wiceprzewodnicząca Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii Gordana Čomić, mówiła o doświadczeniach demokracji i suwerenności Serbii. Zauważyła, że ostatni kryzys ekonomiczny, który uderzył w Europę Środkowo-Wschodnią, spowodował spadek zaufania społeczeństwa do instytucji państwowych. To z kolei stworzyło przestrzeń dla populizmu oraz radyklanych ugrupowań. „Nie możemy się na to zgadzać. Tylko od Europy zależy, czy zostanie liderem zmian na świecie” – powiedziała serbska polityk.

Zdaniem byłego premiera Ukrainy Anatolija Kinacha, należy za wszelką cenę bronić podstawowych wartości, na których opiera się cała Unia Europejska. „Wartości te nie mogą być przedmiotem jakiegokolwiek handlu politycznego.  Decyzja o skierowaniu się ku Europie dużo kosztowała Ukrainę, pochłonęła również wiele istnień ludzkich. Chcielibyśmy, aby nasi partnerzy w UE zrozumieli, jak ważne są to dla nas kwestie. Musimy działać w bardziej skonsolidowany sposób, nie wdrażając przy tym podwójnych standardów” – podkreślił były premier.

W trakcie panelu „Wyzwanie dla Europy, zadanie dla Ukrainy. Reformy na Ukrainie – w oczekiwaniu na przełom” Dmytro Shymkiv, zastępca przewodniczącego Administracji Prezydenta Ukrainy odniósł się do polityki antykorupcyjnej na Ukrainie, którą uznał za najważniejszy krok w kierunku integracji europejskiej. „W tej chwili na Ukrainie codziennie ktoś jest aresztowany pod zarzutami korupcyjnymi, a urzędnicy są zobowiązani do cyfrowych deklaracji majątkowych” – mówił polityk.

Przewodniczący Grupy Wsparcia dla Ukrainy przy Komisji Europejskiej Peter Wagner zwrócił uwagę, że po raz pierwszy w historii kraju, na Ukrainie reformy następują konsekwentnie bez względu na zmianę rządów. „Jest to coś co wzmacnia wolę Komisji Europejskiej do wspierania długoterminowych projektów Kijowa” – mówił Wagner.

Podczas  panelu dyskusyjnego pt. „Rola wschodniej flanki NATO w budowie regionalnego partnerstwa” podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Tomasz Szatkowski. Zwrócił uwagę na działania polskiego rządu, który wspólnie z partnerami z innych krajów na bieżąco udziela pomocy wojskowej Ukrainie, m.in. w formie przedsięwzięć szkoleniowych realizowanych zarówno w Polsce jak i na Ukrainie.

Zdaniem Vytautasa Umbrasasa, wiceministra obrony narodowej Litwy, dyskusja o wschodniej flance ma miejsce w kluczowym momencie,  w trakcie agresji Rosji na Ukrainę, oraz w sytuacji w której  Rosja stara się podważyć wiarygodność NATO.

Według deputowanej parlamentu Szwecji Margarety Cederfrlt, zapobieganie i rozwiązywanie konfliktów powinno opierać się przede wszystkim na zaufaniu pomiędzy ludźmi i krajami. Służyć temu powinny rozmowy i negocjacje, prowadzone w formie konstruktywnego i zorientowanego na cel dialogu.

europa-ukraina-dzien-2-2991

„Х Forum Europa – Ukraina jest platformą, która daje możliwość politykom z Europy i innych krajów, przedstawicielom biznesu i organizacji międzynarodowych zaproponować rozwiązania aktualnych w dzisiejszych czasach kwestii: w jaki sposób zachęcić inwestorów z zagranicy inwestować w ukraiński biznes, jakie są perspektywy rozwoju biznesu europejskiego na Ukrainie oraz pytania eksportu do krajów UE” – podkreśliła Natalia Mykolska, wiceminister rozwoju gospodarczego i handlu Ukrainy.

Krzysztof Gawkowski, wiceprzewodniczący SLD, zwracał uwagę na  polityczne rozwiązania w kwestii ułatwienia handlu między Polską a Ukrainą. „Bilans handlowy Ukrainy jest ujemny, ponieważ Ukraina mniej sprzedaje a więcej kupuje. Należy zastanowić się jak to zmienić. Nie ma prostej recepty politycznej, nie wystarczy tylko uszczelnić granice” – stwierdził polityk.

Podczas Forum wielokrotnie padły także deklaracje współpracy pomiędzy Polską a Ukrainą.  Olga Trofimtsewa wiceminister polityki rolnej i żywności Ukrainy szanse na konkretne projekty na polu współpracy między Polską a Ukrainą widzi w branży rolniczej.

Zastępca ministra ds. integracji europejskiej Ukrainy Viktor Dovhan powiedział w trakcie panelu „Nowy Jedwabny Szlak – szansa dla Europy Środkowej i Ukrainy”, że jego zdaniem Rosja może zablokować budowę szlaku, ze względu na swoje interesy gospodarcze. Zaznaczył przy tym, że nie należy bać się budowy nowego szlaku, który połączy nie tylko gospodarki, ale też narody.

Kateryna Boguslavska, ekspert Programu Rosji i Eurazji w brytyjskim Chatham House, stwierdziła, że jednym z kluczowych problemów gospodarki ukraińskiej jest brak zainteresowania prywatyzacją. Jak zauważyła, część przedsiębiorstw kontrolują oligarchowie, a niektóre wciąż są powiązane z ludźmi byłego prezydenta Wiktora Janukowycza. „Jednak obecnie wpływy oligarchów stopniowo się zmniejszają. Dzieje się tak również dzięki śledztwom dziennikarskim” – mówiła Boguslavska.

Z kolei członek Zarządu Narodowego Banku Polski Paweł Samecki podkreślił, że międzynarodowe struktury finansowe nadal będą udzielały pomocy Ukrainie pod warunkiem realizacji reform. „Istotna jest dalsza reforma fiskalna, poprawa efektywności administracji celnej, lepsza egzekucja podatków, zwalczanie korupcji” – powiedział.

W ramach X Forum Europa – Ukraina dyskutowano także na tematy związane z wojną informacyjną, która toczy się w mediach i Internecie. Znany niemiecki ekspert Andreas Umland zauważył, że działalność rosyjskiej propagandy jest mocno związana z rosyjską kulturą polityczną, a u jej podstaw leży przekonanie o konflikcie jako głównej sile napędowej funkcjonowania cywilizacji, co sprawia, że polityka rosyjska wygląda w taki właśnie sposób. „Tworzy to poważne zagrożenie, jako że Rosja jest mocarstwem nuklearnym – i musimy sobie z tym zagrożeniem poradzić” – powiedział prof. Umland.

Dużym zainteresowaniem gości Forum cieszył się panel „Dekomunizacja i lustracja na Ukrainie. Czy Ukraina może skorzystać z doświadczenia Polski i innych krajów postkomunistycznych?”, udział w którym wzięli m.in. szefowie instytutów pamięci narodowej z Polski i Ukrainy.

Trzeba, żeby ludzie przekonali się, że komunizm był zły – podkreślił prezes IPN Jarosław Szarek. Zaapelował, aby zbrodniczy charakter tego systemu był szerzej dostrzegany także na Zachodzie.

ipn

Dyrektor ukraińskiego IPN Wołodymyr Wiatrowycz zauważył, że dekomunizacja na Ukrainie skierowana w dalszym ciągu na walkę z komunistyczną przeszłością. W Europie proces ten został zakończony w latach 90., ale nie na Ukrainie. W ramach ustawy dekomunizacyjnej m.in. zostały objęte zakazem wszelkie symbole i nazwy nawiązujące do komunizmu czy nazizmu. Na mocy tej ustawy, w 2015 roku zmieniono nazwy ponad 900 miejscowości i 51 tys. ulic.

Tradycyjnie, podczas Forum Europa – Ukraina został zaprezentowany roczny raport na temat sytuacji na Ukrainie w 2016 roku, opracowany przez najbardziej opiniotwórczy i znany na świecie ukraiński ośrodek analityczny – Centrum Studiów Ekonomicznych i Politycznych im. Razumkowa.

Najważniejszym wydarzeniem towarzyszącym X Forum Europa – Ukraina były pierwsze Targi Wschodnie, w których wzięło udział prawie 70 wystawców z Polski, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii i Węgier, którzy reprezentowali sektory produkcyjny, nowych technologii, spożywczy czy turystyczny. Wśród wystawców wyróżnienie za najlepsze stoisko otrzymał Hotel Arłamów. Wyróżnieni zostali także Gmina Strzyżów oraz Lwowska Obwodowa Administracja Państwowa wraz z miastem Truskawiec.

Organizatorem Forum jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich (organizator Forum Ekonomicznego w Krynicy), a współorganizatorem jest Województwo Podkarpackie.