Tak wyszło, że większość z nas mieszka w Polsce, a co za tym idzie – przyzwyczailiśmy się do podwójnego obchodzenia świąt Bożego Narodzenia. Właśnie dlatego postanowiłem napisać dwa artykuły poświęcone świątecznej tematyce, a ściślej, jednemu tematowi – bożonarodzeniowych pierników. Pomysł podrzuciło radio, gdy usłyszałem reportaż o odrodzeniu tradycji wypiekania „bardzskich pierników”, z których słynęło miasteczko Bardo w Sudetach od końca XV wieku do roku 1945. Po wojnie piernikowa tradycja odeszła wraz z sudeckimi Niemcami.
Ukraińskie słowo „prianyk” (od „przyprawy”) oraz jego polski odpowiednik piernik (od staropolskiego „pierny”, czyli pieprzny) oznacza słodki mączny produkt, z dodatkiem imbiru oraz przypraw. Takie ciastka znane są od ponad tysiąca lat, jednak przyznać komuś ich autorstwo lub wskazać kraj pochodzenia – niemożliwe.
Wiadomo, że imbirowe ciastka przywiózł w 992 do Europy ormiański mnich, który nazywał się Grzegorz Nikopol. W dawnej Polsce pierwszy cech piernikarzy założono w Krakowie, ale we współczesnej Polsce najbardziej znane są toruńskie pierniki. Proponuję przepis, który sam stosuję. Najlepiej zacząć przygotowanie piernika na początku listopada, aby dojrzał do świąt– chociaż moi znajomi mówią, że listopadowy najlepiej smakuje na Wielkanoc. Być może, będziecie mieć okazję się o tym przekonać.
Przyprawa do piernika:
4 łyżeczki zmielonego cynamonu, 3 łyżeczki zmielonych goździków (2,5 łyżeczki. pąków), 3 ł. mielonego imbiru, 3 ł. świeżo startej gałki muszkatołowej (2 orzeszki), 3 ł. mielonego kardamonu (1,5 ł. ziaren), 1ł. ziela angielskiego (20 ziaren), 1 ł. mielonych ziaren kolendry (3/4 ł. nasion), 1/2 ł. zmielonego kminku (4 ździebełka), 3-4 szczypty utartego anyżu (2-3 ziarna, wyłuszczone z gwiazdek, tzw. badian). Wszystko zemleć w młynku do kawy lub dokładnie utrzeć w moździerzu.
Staropolski piernik dojrzewający
W garnuszku na małym ogniu roztopić 250 gr. masła, 2 szklanki cukru i 500 gr. miodu. Gdy masa ostygnie, dodać 3 jajka, szczyptę soli, 3 ł. oczyszczonej sody, rozpuszczonej 0,5 szklanki mleka oraz całą przyprawę do piernika (patrz wyżej). Wszystko wymieszać i powoli dodawać mąkę (1kg) ciągle mieszając. Ciasto wymieszać rękoma lub drewnianą łyżką. Ciasto będzie dosyć rzadkie. Wymieszane ciasto przekładamy do miski, nakrywamy ściereczką i wstawiamy do lodówki na 4-6 tygodni. Wyjmujemy ciasto, dzielimy na 3 części, każdą rozwałkowujemy lub wyrabiamy rękami, aby zmieściło się na papierze do pieczenia (grubość 0,5 – 1 cm). Pieczemy każdy oddzielnie w rozgrzanym do 180°С piekarniku przez 15 minut. Ostudzić i pozostawić w suchym i chłodnym miejscu. Następnie, znaleźć w sobie cierpliwość i nie zjeść od razu całego.
Smacznego!
Jurij HERASYMCZUK