„Kropka nad i” w kwestii skasowania wiz dla Ukraińców
W marcu Rada Najwyższa przegłosowała, a Prezydent podpisał ostatni akt prawny, nieodzowny do wprowadzenia przez Unię Europejską liberalizacji wizowego reżimu dla Ukraińców. Dokument dotyczy wprowadzenia elektronicznych deklaracji urzędników, poczynając od 2016 roku, a nie od 2017, jak przewidywała poprzednia redakcja ustawy, przyjętej przez Radę Najwyższą w końcu 2015 roku. Podczas wizyty Petra Poroszenki w Brukseli, 17 marca, przewodniczący Komisji Europejskiej Jean Claude Juncker oświadczył, że Ukraina w ostatnich dniach, a nawet godzinach, dokonała wielkich reform, które związane są z przyjęciem prawa o elektronicznych deklaracjach, a także mianowaniu członków agencji antykorupcyjnej. Kroki te pozwolą Komisji złożyć w kwietniu propozycję odnośnie wizowej liberalizacji.
Zdaniem ekspertów, w praktyce oznacza to, że już latem obywatele Ukrainy będą mogli jeździć do państw UE bez wiz. Warto jednak przypomnieć, że liberalizacja będzie dotyczyć jedynie krótkoterminowych wiz do krajów Strefy Schengen.
Krym. Dwa lata rosyjskiej okupacji
16 marca minęły dwa lata od przeprowadzenia przez rosyjskie okupacyjne władze pseudoreferendum na Półwyspie Krymskim o „przyłączenie” Krymu do Rosji, a 18 marca – dwa lata od dnia, gdy Prezydent RF Władimir Putin wcielił w życie „rezultaty wyjawienia woli” mieszkańców Krymu i miasta Sewastopol przyłączenia do Rosji.
W drugą rocznicę formalnej aneksji półwyspu, międzynarodowa organizacja praw człowieka „Human Rights Watch” opublikowała raport, w którym głosi, że „rosyjskie władze stworzyły na anektowanym Krymie atmosferę strachu i represji. W dokumencie czytamy: „Od początku 2014 roku przestrzeń wolności słowa, swobody zgromadzeń i mediów na Krymie radykalnie się zmniejszyły. Przez dwa lata urzędnicy nie byli stanie przeprowadzić śledztw dotyczących takich aktów ze strony zbrojnych ugrupowań jak tortury, egzekucje bez wyroku, zniknięcia ludzi, napady i pobicia krymskich Tatarów, ukraińskich działaczy i dziennikarzy”.
Zdaniem dyrektora „Human Rights Watch” do Spaw Europy i Azji Środkowej Hugh Williamson’a „bezpośrednią odpowiedzialność za wzrost łamania praw człowieka na Krymie ponosi Rosja”.
Świat nie zapomniał o Nadiji Sawczenko
Po trwającym wiele miesięcy pokazowym procesie sąd w mieście Donieck rostowskiego obwodu RF ogłosił wyrok w sprawie ukraińskiej pilotki Nadiji Sawczenko. Poprzedziła ją sucha głodówka Ukrainki oraz fala jej wsparcia w krajach Europy. Uwolnienia Sawczenko żądali przywódcy oraz parlamenty niektórych państw UE, w tym Polski, liderzy Unii Europejskiej oraz USA, międzynarodowe organizacje. Społeczne akcje #FreeSavchenko odbyły się w różnych częściach naszego kontynentu, w tym – w trzech polskich miastach. Pomimo to, 22 marca rosyjski sąd uznał ukraińską pilotkę winną we wszystkich ośmiu punktach oskarżenia – zabójstwa rosyjskich dziennikarzy, ostrzału ludności cywilnej i bezprawnego przekroczenia granicy i skazał na 22 lata kolonii karnej oraz grzywnę za „bezprawne przekroczenie granicy”, chociaż wiadomo, że Sawczenko została wzięta do niewoli i przymusowo wywieziona do Rosji. Ukrainka zabroniła swym adwokatom składania apelacji. Od razu po ogłoszeniu wyroku Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko oświadczył, że jest gotów wymienić Nadiję na dwóch rosyjskich agentów GRU, zatrzymanych nad Dnieprem. Szef administracji Prezydenta RF Siergiej Iwanow potwierdził, że wymiana Sawczenko „jest teoretycznie możliwa”, jednak odpowiednią decyzję może podjąć jedynie Prezydent Rosji.
Kto zostanie premierem Ukrainy?
Prezydenta Petra Poroszenkę i premiera Arsenija Jaceniuka można śmiało określić mianem mistrzów podgrzewania intrygi wokół tego, kto zostanie gospodarzem głównego gabinetu przy ulicy Hruszewskiego.
W połowie marca rzecznik prasowy Prezydenta Swiatosław Cehołko podał dwie prawdopodobne kandydatury na stanowisko nowego szefa rządu: Andrija Sadowego (rząd polityczny) oraz Natalię Jareśko (rząd technokratyczny). Gdy mer Lwowa odmówił objęcia stanowiska, całą uwagę skierowano na minister finansów. A po tym, jak przewodniczący frakcji Blok Petra Poroszenki w Radzie Najwyższej Jurij Łucenko oświadczył, że N. Jareśko będzie kandydatką prezydenckiego ugrupowania, wydawało się, że nad Dnieprem powstanie „rząd technokratyczny”. Nawet sama minister, po wielotygodniowy milczeniu, oświadczyła, że jest gotowa stanąć na czele rządu.
Jednak na początku ostatniej dekady marca w mediach pojawiła się informacja, że Petro Poroszenko, Arsenij Jaceniuk, Julia Tymoszenko i Oleh Liaszko porozumieli się w sprawie stworzenia w Radzie nowej koalicji oraz przekazania stanowiska przewodniczącego Parlamentu Andrijowi Parubijowi („Narodny Front”). Zgodnie z ustaleniami, „głównym i jedynym” kandydatem na stanowisko premiera rządu nowej koalicji ma być obecny przewodniczący Rady Najwyższej Wołodymyr Grojsman. Przewodniczący oświadczył, że jest gotów „wziąć na siebie odpowiedzialność” i stanąć na czele rządu. Z kolei Prezydent, zapewnił, że poprze każdą kandydaturę, a głosowanie w tej sprawie w parlamencie ma odbyć się do 29 marca.
Oracował Andrij Szeremet na podstawie informacji portali „Ukraińska Prawda”, „LIGA”, „Ukrinform”, „UNIAN”, gazety „Dzerkało Tyżnia” oraz Ukraińskiej Redakcji Polskiego Radia.