Oto podstawowe wymogi do podjęcia legalnej pracy w Polsce:
1) wiza lub zezwolenie na pobyt, które dają prawo do pracy;
2) zezwolenie na pracę lub zarejestrowana deklaracja o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca;
3) umowa o pracę.
Jeśli podstawowym powodem Waszego pobytu w Polsce jest nauka lub udział w kursach edukacyjnych, nie wyklucza to możliwości podjęcia dodatkowo pracy.
Czy student musi otrzymać zezwolenie na pracę?
Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, jaki jest cel wydania Waszej wizy, albo na podstawie którego artykułu Ustawy o cudzoziemcach wydano Wasze zezwolenie na pobyt.
Jeśli w wizie, w rubryce „Cel” wydania wizy umieszczono liczbę „10” – wówczas macie prawo podjęcia pracy bez specjalnego zezwolenia, podpisując umowę z pracodawcą w okresie wakacji: lipiec, sierpień, wrzesień. Zgodnie z zasadą, taką wizę wydaje się studentom studiów dziennych czołowych szkół wyższych (Uniwersytetu Warszawskiego, Jagiellońskiego, Politechniki Warszawskiej i tym podobnych) oraz doktorantom studiów dziennych Polskiej Akademii Nauk. Jednak, aby pracować przez resztę roku, pracodawca musi zalegalizować Wasze zatrudnienie jeszcze przed podpisaniem umowy (poniżej – piszemy, jak to zrobić).
Jeśli cel wydania Waszej wizy określają liczby „11”,”12”,”13” lub „14”, wówczas możecie rozpocząć pracę jedynie po tym, gdy Wasz pracodawca złoży odpowiednie dokumenty (patrz poniżej). Takie wizy wydawane są studentom zaocznym, studentom wyższych szkół niepublicznych, uczestnikom edukacyjnych programów i kursów.
W przypadku, gdy otrzymaliście zezwolenie na czasowy pobyt z powodu pobierania nauki, sprawdźcie, na podstawie którego artykułu zostało ono wydane. W Waszym zezwoleniu (Decyzja na zamieszkanie na czas oznaczony) w pierwszym wersie podano podstawę wydania. Jeśli jest nią artykuł 53§1 p. 16 Ustawy o cudzoziemcach, wówczas, aby podjąć legalną pracę w Polsce, nie potrzebujecie zezwolenia na pracę, wystarczy jedynie sporządzić umowę z pracodawcą. Jeśli zezwolenie wydano na podstawie artykułu 53§1 p. 1a lub 1b Ustawy o cudzoziemcach, wówczas, do podjęcia legalnej pracy, Wasz pracodawca powinien wystąpić o zezwolenie na pracę.
Jak załatwić zezwolenia na pracę i co to jest oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi rejestrowane w Urzędzie Pracy?
Jeśli Wasza wiza lub zezwolenie na pobyt nie pozwalają na podjęcie pracy bez odpowiedniego zezwolenia, Wasz pracodawca jest zobowiązany do jego załatwienia.
Wyjątek stanowią obywatele Ukrainy, Białorusi, Rosji, Gruzji i Mołdawii, których zatrudnienie można legalizować według uproszczonego schematu. W tym przypadku pracodawca powinien zarejestrować w powiatowym urzędzie pracy oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Swój status pracodawca powinien potwierdzić oryginałem dokumentu rejestrującego (KRS, potwierdzenie rejestracji działalności gospodarczej lub oświadczenie osoby fizycznej Rejestracja oświadczenia jest bezpłatna i odbywa się w trakcie jednorazowej wizyty. Szybkość, prosta procedura i brak opłat stanowią o niezaprzeczalnej przewadze tej formy legalizacji zatrudnienia. Jednak warto pamiętać, że maksymalny termin zatrudnienia na tej podstawie to 180 dni w ciągu roku. Jeśli Wasza współpraca ma trwać dłużej, wówczas warto wystąpić o zezwolenie na pracę.
Po załatwieniu takiego zezwolenia lub zarejestrowania oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi, podpisujecie z pracodawcą umowę o pracę na zasadach, które były zgłoszone przy rejestracji.
W przypadku, gdy zdecydowaliście się przerwać naukę, a praca stanie się waszym głównym zajęciem w Polsce, powinniście zmienić dokument, który umożliwia Wam pobyt w tym kraju, ponieważ cel jego wydania nie odpowiada już rzeczywistości. Podstawą do wydania nowego dokumentu będzie Wasze zezwolenie na pracę lub oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Natomiast, jeśli nauka pozostanie Waszym głównym zajęciem, wówczas nie ma konieczności zmiany wizy lub zezwolenia na pobyt.
Ksenia CHATALSKA