Polsko – ukraińska współpraca młodzieży
na rzecz pamięci lokalnej
Ławrowska Szkoła 2014
Od 25 do 31 sierpnia 2014 roku w monasterze św. Onufrego we wsi Ławrów w rejonie Stary Sambor lwowskiego obwodu odbywa się druga Ławrowska Letnia Szkoła. Projekt jest poświęcony pamięci historyka i socjologa Bohdana Solczanyka – inicjatora i pomysłodawcy pierwszej Ławrowskiej Szkoły, który zginął na Majdanie w Kijowie w lutym tego roku.
Ławrowska Letnia Szkoła odbywa się w ramach projektu „Współpraca polsko – ukraińska na rzecz pamięci lokalnej”. Projekt realizuje Fundacja „Nasz Wybór” (Warszawa, Polska) we współpracy z Organizacją Młodzieżowe Stowarzyszenie „Apriori” (Lwów, Ukraina).
Lokalizacja letniej szkoły nie jest przypadkowa. Monaster św. Onufrego w Ławrowie ma ciekawą i pouczającą historię. Od XVI do XX wieku Ławrów był znaczącym kulturalno- oświatowym ośrodkiem Bojkowszczyzny. W XX wieku monaster posiadał jedną z najbogatszych bibliotek w Galicji, w której księgozbiorze znajdowały się starodruki z XVI – XVII wieków, a także cenna niemieckojęzyczne periodyki XIX i XX wieku. Jesienią 1939 roku, w ciągu kilku tygodni bibliotekę rozrabowano i praktycznie całkowicie zniszczono, a cerkiew przetworzono na stajnię. Po zakończeniu wojny w Ławrowie utworzono szkołę dla upośledzonych umysłowo dzieci. W ten sposób radziecka władza rujnowała Ławrów nie tylko materialnie, ale także symbolicznie. Z czasem Ławrów z religijnego, oświatowego i kulturalnego ośrodka przetworzył się na miejsce dla chorych, które utożsamiano nie z oświatą czy kulturą, a bardziej z zupełnym ich zaprzeczeniem.
Ławrów nadal pozostaje ciekawym obiektem badań historyków, archeologów, a także badaczy kultu św. Onufrego, ponieważ monaster w Ławrowie jest najstarszym monasterem pod wezwaniem tego świętego w Ukrainie, z którego kult rozszerzał się po całym kraju oraz poza jego granicami.
Przedmiotem badań uczestników Ławrowskiej Letniej Szkoły będą nie tylko kwestie lokalnej pamięci w szerokim kontekście. Młodzi badacze zbierają rodzinne historie mieszkańców wsi w celu badania lokalnej pamięci, regionalnej tożsamości.
Praktyczną częścią Szkoły jest opracowanie strategii aktywizacji lokalnej wspólnoty (szczególnie młodzieży) w celu zachowania unikalnego dziedzictwa kulturalnego tego miejsca. W ramach szkoły będzie opracowany projekt konkursu prac na temat lokalnej pamięci przeznaczony dla uczniów starszych klas Starego Sambora oraz internetowa publikacja zbioru prac uczestników projektu.
Projekt odbywa się dzięki wsparciu programu Polsko – Amerykańskiej Fundacji Wolności „Przemiany w regionie RITA”, realizowanego przez Fundację „Edukacja dla Demokracji” (Polska).