Do Polski przeprowadza się z Ukrainy coraz więcej rodziców z dziećmi, a co za tym idzie – pojawia się kwestia wysłania dziecka do szkoły. System oświaty w Polsce różnie się nieco od ukraińskiego, a obecnie przechodzi reformę. Co rodzice powinni wiedzieć o miejscowym systemie oświaty – czytajcie w artykule.
Szkolnemu obowiązkowi podlegają wszystkie dzieci w wieku od 6 do 18 lat – niezależnie od ich pochodzenia czy statusu pobytu w kraju (nie ma więc znaczenia, czy dziecko ma zezwolenie na pobyt, wizę, czy przebywa na terytorium Polski w ramach ruchu bezwizowego – dziecko musi być przyjęte do szkoły).
Szkolny rok zaczyna się 1 września i dzieli na semestry. Między semestrami są ferie, których terminy różnią się w zależności od województw, w którym znajduje się szkoła. Oprócz tego, w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku jest przerwa świąteczna.
Na 1 września nikt nie niesie kwiatów, obowiązuje strój – biała góra, ciemny dół. Nie ma obowiązku noszenia szkolnych mundurków, dzieci mogą chodzić do szkoły w zwykłym ubraniu. Ale niektóre szkoły mogą ustanowić własne reguły. Najlepiej dowiedzieć się o nich bezpośrednio w wybranej szkole.
Podręczniki
Oddzielny temat to podręczniki. Zgodnie z zasadą, na oficjalnej stronie szkoły jest informacja, które podręczniki są potrzebne do tej lub innej klasy. Bywa tak, że w równoległych klasach dzieci uczą się z różnych podręczników (ale wciągu szkolnego roku opanowują ten sam materiał). Na stronie szkoły informuje się, które podręczniki zapewnia szkoła, a które mają kupić rodzice. Powszechną praktyką jest zakup przez rodziców lub dzieci podręczników, z których w poprzednim roku korzystały już inne dzieci – ich cena jest trochę niższa (znaleźć je można w Internecie lub na giełdach). Warto w tym przypadku sprawdzić, czy są kompletne (szczególnie, czy mają płyty kompaktowe). Drukowane zeszyty ćwiczeń do podręczników lepiej kupować nowe.
Dziennik internetowy
Kontakt między nauczycielami i rodzicami odbywa się za pomocą internetowego dziennika. Rodzice powinni zarejestrować się samodzielnie lub otrzymują login i hasło do swej strony od nauczyciela. Mają spersonalizowaną stronę, na której można sprawdzić osiągnięcia dziecka, sprawdzić notowania na tle klasy (paralele). Oprócz tego, istnieje możliwość napisania listu do nauczyciela. Przy pomocy tego systemu nauczyciele przekazują uwagi rodzicom i mogą zadawać prace domowe. Są zobowiązani do codziennego wypełniania dziennika, odpowiednio do przeprowadzonych lekcji. Jeśli dziecko opuściło zajęcia, wówczas rodzice powinni napisać usprawiedliwienie z podaniem daty i powodu nieobecności, a wówczas nauczyciel odznaczy nieobecność jako usprawiedliwioną.
Zebrania rodzicielskie
Na zebraniach rodzicielskich omawiane są kwestie organizacyjne, a także podejmuje decyzję, gdzie dzieci pojadą podczas majowej „zielonej szkoły”. Zielona szkoła to tygodniowy wyjazd integracyjny całej klasy z nauczycielami i bez rodziców. Należy przy tym wiedzieć, że dzieci zaczynają wyjeżdżać na takie wycieczki już od pierwszej klasy, a czasami są to wyjazdy za granicę. Warto więc zawczasu postarać się o paszport dla dziecka i zezwolenie na pobyt (lub wizę). Podczas zebrań rodziców może być także omawiana i zatwierdzana pewna kwota pieniędzy, którą zbiera się na rzecz klasy lub szkoły (pieniądze wydawane są wyłącznie na dzieci – dostają drobne prezenty na święta lub zakupywane są rzeczy niezbędne do przeprowadzenia świątecznych imprez).
Podczas roku szkolnego dziecko może otrzymać „zadanie” – przynieść do szkoły jakieś ciastka lub inne słodycze. W trakcie roku, w ramach zajęć lekcyjnych, dzieci często jeżdżą na wycieczki lub chodzą do teatru czy kina.
Dodatkowe zajęcia
We wrześniu rodzice i dzieci mają możliwość dokonania zapisów na dodatkowe bezpłatne zajęcia oferowane przez szkołę. Zgodnie z zasadą, informacji o nich udziela się podczas zebrań rodziców.
Oprócz tego, jeśli dziecko – cudzoziemiec chodzi do szkoły pierwszy rok – ma prawo do dodatkowych bezpłatnych lekcji języka polskiego oraz przedmiotów, z którymi wynikły problemy. Taką pomoc ma zapewnić szkoła. Dzieci – cudzoziemcy w ostatnich klasach mogą skorzystać z uproszczonych wersji testów. W tej sprawie rodzice powinni zwrócić się we wrześniu z odpowiednim wnioskiem do dyrektora szkoły.
W klasach lub na korytarzach są szafki, w których dzieci pozostawiają część swych rzeczy, aby nie nosić ich ze sobą (najważniejsza sprawa – nie zgubić kluczyka).
System ocen
System ocen w polskich szkołach różni się od ukraińskiego. We wszystkich szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych obowiązuje następująca skala ocen:
6 – stopień celujący
5 – bardzo dobry
4 – dobry
3 – dostateczny
2 – dopuszczający
1 – niedostateczny
Oceny od 2 do 6 są pozytywne, a 1 – negatywna. W klasach początkowych, w których nie ma jeszcze wyraźnego podziału na przedmioty, odpowiednio do zasad przyjętych w danej szkole, ocena odbywa się za pomocą liter, które odpowiadają poszczególnym ocenom, na przykład, A-5, B-4, C-3, D-2, lub w inny sposób.
W elektronicznym dzienniku znajduje się zawsze informacja, za którą pracę uczeń otrzymał daną ocenę (za pracę w klasie, za samodzielną czy domową pracę). Jeśli odpowiedź ucznia jest dobra, ale nie wystarcza do wystawienia oceny (na przykład – uczeń uzupełniał czyjąś odpowiedź), wówczas nauczyciel może postawić w dzienniku + i wziąć go pod uwagę podczas następnej oceny. Jeśli uczeń otrzymał 1, ma obowiązek powtórnego sprawdzianu, jeśli 2 – zależy to od opinii nauczyciela (na początku szkolnego roku ogłasza o takiej możliwości lub jej braku).
Program nauczania przewiduje naukę jednego języka obcego od pierwszej klasy. Drugiego języka obcego dzieci zaczynają się uczyć w trzeciej lub czwartej klasie, w zależności od szkoły.
Zajęcia świetlicowe
W szkołach publicznych dzieci z klas 1-3 mają prawo do zajęć świetlicowych. Mogą w nich przebywać w godzinach od 7:00 do 17:00 lub 18:00 (czasami pobierana jest „dobrowolna opłata” – informacji należy szukać bezpośrednio w wybranej szkole). Podczas pobytu w świetlicy dzieci mogą odrabiać prace domowe pod nadzorem jednego z nauczycieli lub udać się na dodatkowe zajęcia.
Ze świetlicy nie mogą korzystać dzieci od czwartej klasy, dlatego rodzice muszą zadbać o to, kto będzie odbierać dziecko po szkole.
Warto wiedzieć, że niektóre szkoły ustanawiają reguły dotyczące tego, w którym wieku dziecko może samodzielnie chodzić do szkoły i wracać do domu. W tym przypadku rodzice muszą podpisać oświadczenie, że ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo dziecka w tych godzinach.
Szkoły dostają propozycje dodatkowego ubezpieczenia dzieci – podczas pobytu w szkole i godzinach pozalekcyjnych. Dodatkowa polisa ubezpieczeniowa może kosztować w przybliżeniu od 60 do 80 złotych rocznie.
W przypadku wystąpienia w klasie lub szkole nieprzyjemnych, niezrozumiałych sytuacji lub konfliktów rodzice mają prawo zwrócić się bezpośrednio do nauczyciela, szkolnego psychologa i dyrektora. Dziecko – cudzoziemiec które uczy się w polskiej szkole, ma takie samo prawo do edukacji i przebywania w bezpiecznym środowisku, jak polskie dzieci.
Informacje dotyczące terminów i zasad rekrutacji, praw i obowiązków ucznia, a także wiele innych można znaleźć na stronie Biura Edukacji.
I pamiętajmy, że każde dziecko w wieku od 6 do 18 lat, które mieszka w Polsce, podlega obowiązkowi szkolnemu.
Sukcesów w roku szkolnym!
Dr Ałła MAJEWSKA