W wielu przypadkach zdobycie w Polsce zawodu nadal wymaga ukończenia specjalnych kursów, otrzymania certyfikatów i zezwoleń. Do wykonywania niektórych potrzebne jest wyższe wykształcenie, ale w odróżnieniu od systemu ukraińskiej oświaty, jest tu wiele zawodów, do których wykonywania wystarczy jedynie świadectwo i nie obowiązkowo trzeba mieć wyższe wykształcenie. W ten sposób, w ciągu kilku miesięcy, można zdobyć zawód. Warto jedynie mieć pomysł oraz zainteresowania konkretnym zajęciem.
Po zdobyciu pełnego wykształcenia na poziomie średnim można w Polsce zdobyć albo wyższe, albo średnie zawodowe wykształcenie, albo po prostu przejść kursy zawodowe.
Zupełnie innym poziomem edukacji, ale także bardzo ważnym sposobem zdobycia zawodowych kwalifikacji jest oświata podyplomowa. Ale zacznijmy od początku.
Kursy zawodowe
W Polsce do wykonywania wiele zawodów potrzebne są specjalne kwalifikacje, ale nie wszystkie wymagają wyższego wykształcenia. Można być przewodnikiem turystycznym bez dodatkowego wykształcenia, należy jedynie przejść specjalny kurs, który kończy egzamin. Spis „regulowanych” zawodów można znaleźć na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Na obecną chwilę liczba takich profesji sięga 380, chociaż już dawno pojawiła się informacja o reformie, która ma tę listę skrócić. Jednak obecnie, aby pracować w bibliotece lub jako przewodnik, należy zdobyć certyfikat. W jaki sposób? Przejść odpowiedni kurs i zdać egzamin zdobycia odpowiednich kwalifikacji. Na taki kurs można zapisać się samemu, można zostać skierowanym przez pracodawcę (na przykład, gdy chce aby jego pracownik mógł kierować hydraulicznym wózkiem) lub otrzymać skierowanie z Urzędu Pracy. Osoby, które w ramach programu aktywizacji zawodowej nie mogą znaleźć pracy przez 6 miesięcy, mogą otrzymać takie skierowanie. Zazwyczaj trzeba znaleźć potencjalnego pracodawcę, który zgodzi się przyjąć do pracy daną osobę, z warunkiem, że Urząd Pracy sfinansuje odpowiednie kursy. Taką praktykę coraz częściej wprowadzają sami pracodawcy i wychodzą z inicjatywą zatrudnienia. Dlatego na giełdzie pracy można znaleźć ogłoszenia typu: „Chcesz być kierowcą autobusu lub taksówkarzem – przychodź do nas”. Po pomyślnym zakończeniu kursu i zdaniu egzaminów istnieje możliwość rozpoczęcia kariery w nowym zawodzie, przy czym koszt zdobycia takich kwalifikacji jest znacznie niższy, niż gdybyśmy zapisali się na taki kurs samodzielnie.
Oprócz kursów, które dają dostęp do „regulowanych” zawodów, jest wiele szkoleń, które nie są obowiązkowe dla danej profesji, ale bardzo pomagają w poszukiwaniu zatrudnienia w przyszłości. Przykładem może być wizażysta lub fryzjer. Wydaje się, że na rynku jest wystarczająca liczba osób z takimi kwalifikacjami i pracodawcy nie szukają młodych specjalistów tak, jak chociażby w sektorze budowlanym, ale takie kursy są bardzo popularne.
Zazwyczaj za kurs trzeba zapłacić, chyba że kieruje na niego pracodawca, Urząd Pracy lub jest dofinansowywany przez Unię Europejską. Na przykład, w ramach programu aktywizacji zawodowej w programie „Kapitał Ludzki” można przejść taki kurs za pół ceny, albo i mniej. Ale kursy dofinansowywane to jedynie część możliwości na rynku. Za popularne kursy obsługi komputera, wizażu lub fryzjerstwa trzeba zazwyczaj zapłacić z własnej kieszeni. Cena będzie zależeć od liczby godzin, materiałów, odbytych praktyk.
Edukacja podyplomowa
Po zdobyciu pełnego wyższego wykształcenia, albo nawet jedynie po otrzymaniu tytułu licencjata można zdobyć wykształcenie podyplomowe. Można pogłębiać wiedzę ze swej specjalizacji lub zdobywać w innej, poszerzając swe horyzonty. Ostatnio popularność zdobyły studia MBA (biznesu i administracji) w ramach edukacji podyplomowej. Takie kursy są cenione u wysoko wykwalifikowanych pracowników i menedżerów różnego stopnia. Oprócz kursów podnoszących kwalifikacje, po zdobyciu wyższego wykształcenia można zdobyć różnego rodzaju świadectwa i zezwolenia. Na przykład, aby zostać tłumaczem przysięgłym nieodzownym jest posiadanie wyższego wykształcenia i zdanie specjalnego egzaminu. Do jego zaliczenia, nie wymagane jest ukończenie kursu, ale zdanie egzaminu bez odpowiedniego szkolenia jest bardzo trudne. Podobnie, specjaliści w dziedzinie budownictwa, a także elektrycy i przedstawiciele niektórych zawodów, aby pracować lub świadczyć usługi, powinni przejść ten lub inny kurs lub potwierdzić swą wiedzę i umiejętności na odpowiednim państwowym egzaminie.
Dokumenty potrzebne do podjęcia kursów mogą być bardzo różne. W przypadku kursów zawodowych, szkoła może wymagać jedynie dokumentów ukończenia nauczania na poziomie średnim – chociaż i to nie jest zawsze wymagane. Aby zdobyć podyplomowe wykształcenie należy mieć co najmniej dyplom licencjata. Zazwyczaj ukraińskie dyplomy są akceptowane na polskich uczelniach, ale należy doręczyć ich przysięgłe tłumaczenie. W bardzo rzadkich przypadkach uczelnia może wymagać nostryfikacji dokumentów zaświadczających wyższe wykształcenie.
Ważna wiadomość dla obywateli Ukrainy – każdy zdobyty stopień edukacji po szkole średniej (jedynie dzienna forma nauczania), który zostanie potwierdzony przez polski dyplom, daje prawo do podjęcia pracy na terytorium Polski bez zezwolenia na pracę. Także świadectwo ukończenia studiów podyplomowych.
Baza szkoleń dofinansowywanych przez Unię Europejską znajduje się na stronie: www.inwestycjawkadry.info.pl
Julia GOGOL