Wręczono statuetki „Memoria iustorum” z zasługi na rzecz polsko-ukraińskiego dialogu

14 października 2016 roku prezes Fundacji „Nasz Wybór” Myrosława Keryk otrzymała z rąk lubelskiego arcybiskupa Stanisława Budzika nagrodę „Memoria iustorum” – „Pamięć sprawiedliwych”. Honorową nagrodę ustanowił w 2006 roku arcybiskup Józef Życiński. Oprócz Myrosławy Keryk, nagrodę za zasługi w rozwoju polsko-ukraińskiego dialogu otrzymali dziennikarz Andrzej Grajewski, dr Paweł Kowal oraz ks. dr Stefan Batruch.   

W 2006 roku arcybiskup Józef Życiński po raz pierwszy wręczył statuetki „Memoria iustorum”. Odbyło się to w bardzo symbolicznym miejscu – na terytorium byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego i obozu śmierci „Majdanek”. Przez Majdanek przeszło prawie 300 tysięcy więźniów, wśród których, oprócz Polaków i Żydów, znaczną liczbę stanowili Ukraińcy. Wśród najbardziej znanych więźniów obozu był ukraiński greckokatolicki kapłan Omelan Kowcz, którego zabito w komorze gazowej 25 marca 1944 roku. Ojciec Omelan do ostatniego dnia życia wykonywał swą kapłańską posługę, spowiadał i udzielał Komunii więźniom obozu koncentracyjnego, a następnie papież Jan Paweł II zaliczył go do grona błogosławionych męczenników.  W tym miejscu ściśle splotły się życiowe losy Polaków i Ukraińców na tle tragicznych wydarzeń XX wieku, które pokazują, jak tragiczne skutki może przynieść nienawiść na tle etnicznym, religijnym i narodowym oraz jakie znaczenie i rolę odgrywa osobisty przykład tych, którzy cenili godność człowieka oraz chrześcijańskie wartości, składając w ofierze swoje życie na rzecz innych ludzi lub swego powołania.

Symbolika wzajemnego szacunku, wsparcia i współpracy na poziomie kościoła i państwa nadają nagrodzie „Memoria iustorium” szczególne znaczenie. To nagroda „w uznaniu zasług dla budowania pomostów, rozwijania dialogu pomiędzy narodami Polski i Ukrainy i okazywania chrześcijańskiej postawy w warunkach nienawiści, pogardy i agresji” – powiedział we wrześniu 2006 roku arcybiskup Józef Życiński, wręczając po raz nagrodę na Majdanku. Wówczas, w 2006 roku, z ukraińskiej strony otrzymali ją przedstawiciele wspólnoty oraz osoby, które ratowały Polaków podczas wydarzeń Wołyńskiej Tragedii 1943 roku. Wśród laureatów poprzednich edycji nagrody są  kierownik Ośrodka „Karta” Zbigniew Gluza, prof. Grzegorz Motyka oraz prof. Polskiej Akademii Nauk Jan Gliński.

Wręczenie statuetek patronów Europy św. św. Cyryla i Metodego odbyło się w auli Katolickiego Uniwersytetu Jana Pawła II, w trakcie Kongresu Kultury Chrześcijańskiej, który odbywał się w Lublinie w dniach 13 – 16 października 2016 roku. Przed wręczeniem nagród, w ramach Kongresu zorganizowano panel dyskusyjny „Ukraińska Rewolucja Godności”, w której wzięli udział dr Andrzej Gliński, dr Paweł Kowal oraz ambasador Ukrainy w RP Andrij Deszczyca.

Laureaci nagrody „Memoria iustorum” – „Pamięć sprawiedliwych” w 2016 roku:

• dr Stefan Batruch – proboszcz greckokatolickiej parafii w Lublinie od 1 stycznia 1993 roku. Założyciel Fundacji Duchowej Kultury Pogranicza, która zajmuje się ratowaniem architektury sakralnej. Od 2005 roku pracownik Katolickiego Uniwersytetu w Lublinie i Redakcji Encyklopedii Katolickiej. Brał udział w pracach sekretariatu Kapituły Nagrody Pojednania Polsko – Ukraińskiego, inicjował spotkania na polsko – ukraińskiej granicy pod nazwą „Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa”, które otrzymały wiele nagród i wyróżnień, wśród nich Srebrny Krzyż Zasługi Prezydenta Polski oraz Medal Prezydenta Ukrainy.
• Andrzej Grajewski – politolog, historyk i publicysta. W latach 1999 – 2006 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, zastępca redaktora naczelnego „Gościa Niedzielnego”. Członek Polsko – Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych, członek zarządu Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej. Inicjator i koordynator wielu kulturalnych, edukacyjnych i religijnych projektów w sferze współpracy polsko – niemieckiej.
• Myrosława Keryk – historyk, socjolog, specjalistka w dziedzinie migracji. Od 2009 roku – prezes zarządu Fundacji „Nasz Wybór”, od 2012 roku – redaktor naczelny miesięcznika dla Ukraińców w Polsce „Nasz Wybór”. Łączy działalność na rzecz integracji społeczności ukraińskiej w Polsce z realizacją licznych projektów naukowo-badawczych w sferze migracji. W 2015 roku otrzymała nagrodę „Złote Wachlarze”, przyznawaną przez Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji za rozwój współpracy oraz kontaktów między organizacjami, które pracują na rzecz migrantów w Polsce i za budowanie dobrych relacji między Polakami a ukraińską społecznością w Polsce.
• Dr Paweł Kowal – polityk, doktor nauk humanistycznych, historyk, publicysta, w latach 2005-2009 – poseł na Sejm V i VI kadencji, deputowany Parlamentu Europejskiego VII kadencji. W latach 2001 – 2003 pracował jako ekspert do spraw polityki wschodniej w Centrum Stosunków Międzynarodowych . W latach 2003 – 2005 był dyrektorem Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki, od 2003 roku – ekspert Muzeum Powstania Warszawskiego, współautor koncepcji muzeum. Współpracuje z Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka – Jeziorańskiego we Wrocławiu. Autor licznych prac z tematyki relacji międzynarodowych.

Tetiana RODNIENKOWA