Na początku grudnia, prezydent RP Bronisław Komorowski uhonorował działaczy społecznych zajmujących się wspieraniem demokratycznych przemian w Ukrainie. W ramach uroczystości wręczenia nagród odbyła się dyskusja o przyszłych wyzwaniach w tej dziedzinie.
Wśród oznaczonych, brązowe krzyże „Za zasługi” otrzymali przedstawiciele ukraińskiej mniejszości – Anna Kertyczak i Mirosław Skirka. Spośród Polaków – złoty krzyż „Za zasługi” otrzymała Izabela Chruślińska, a srebrnym nagrodzono Jacka Kastelańca i Martynę Michalik. Wszyscy wymienieni są członkami Społecznego Komitetu Solidarności z Ukrainą i od wielu lat, w ramach różnych organizacji i projektów pracują na rzecz rozwoju Ukrainy i polsko – ukraińskich stosunków. Podczas wręczania nagród podkreślano, że jest to podziękowanie nie tylko za działalność tych pięciu, ale setek członków organizacji pozarządowych, które wspierają Ukrainę. Podczas wręczenia nagród ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczyca dziękował wielu organizacjom, dziennikarzom oraz poszczególnym osobom. Wręczył pamiątkowe fotografie z Majdanu, a wśród wyróżnionych były Fundacja „Nasz Wybór” oraz Związek Ukraińców w Polsce.
Dyskusja o pomocy Ukrainie w przyszłości koncentrowała się wokół kwestii rozwoju potencjału stworzonego poprzez różne akcje. Uczestnicy dyskusji podkreślali, że Ukrainie potrzebne są szczególnie długoterminowe projekty, które mogą przyczynić się do zmian systemowych. Wśród wyzwań wymieniono utworzenie przez organizacje „pozarządowego NATO”, które działałoby na rzecz reformowania Ukrainy i rozwoju sąsiedzkich relacji. Stwierdzono, że należy inicjować fora, które pomagałaby organizacjom sektora pozarządowego w Ukrainie nawiązywać kontakty z polskimi partnerami. Mówiono także o potrzebie utworzenia portalu internetowego, na którym byłyby rozmieszczane informacje o możliwości pomocy materialnej Ukrainie. Sektor pozarządowy miałby także tworzyć projekty, które umożliwiałyby uczestnikom rewolucji lub działań wojennych wykorzystanie zdobytych doświadczeń w działalności cywilnej. Dla przykładu – osobom, które pomagały rannym, można byłoby organizować szkolenia, po których zostaliby ratownikami medycznymi.
Aktualnym wyzwaniem pozostaje pomoc w przeprowadzeniu w Ukrainie reformy samorządowej. Jak podkreślano, Polska powinna jak najszerzej dzielić się swym doświadczeniem. Pojawiły się także pomysły promowania turystycznych wyjazdów na Ukrainę, co byłoby formą wsparcia ekonomicznego. Z drugiej strony, organizacje pozarządowe powinny zdecydowanie przeciwstawiać się antyukraińskim akcjom i próbom dyskredytacji Majdanu, co w Polsce, z inspiracji rosyjskiej propagandy, pojawia się dosyć często. Przeciwdziałać takim zjawiskom najlepiej poprzez popularyzację fachowych badań ukraińskich i polskich historyków. W dyskusji wyraźnie zaznaczano, że do przedstawionych inicjatyw należy jak najmocniej zaangażować liczną grupę studentów z Ukrainy i Polski, którzy stworzą naturalny pomost między dwoma państwami.
Grzegorz SPODAREK