Od początku pełnowymiarowej wojny Polska, podobnie jak niektóre inne kraje, znacznie uprościła zasady wjazdu Ukraińców ze zwierzętami domowymi. Ale od 27 marca tego roku zasady te stały się bardziej skomplikowane. Piszemy, jak można teraz wjechać do Polski ze swoim pupilem i jak przygotować się do tej podróży (uwaga — przygotujcie pieniądze i czas).
W Unii Europejskiej obowiązują surowe zasady dotyczące wwozu zwierząt domowych. Kiedy Rosja otwarcie zaatakowała Ukrainę 24 lutego 2022 roku, większość państw je anulowała. Ukraińcy, którzy uciekali przed wojną do Polski, nie byli zobowiązani do posiadania żadnych dokumentów, jednak w przypadku, gdy zwierzę nie spełniało unijnych weterynaryjnych wymogów, trzeba było o tym poinformować polską Straż Graniczną, aby zwierzę mogło zostać w Polsce bezpłatnie zaczipowane i zaszczepione. Już w lipcu wprowadzono pewne ograniczenia, а w marcu tego roku przywrócono zasady obowiązujące do 24 lutego 2022 roku. Od tej pory do wyjazdu trzeba przygotowywać się już cztery miesiące wcześniej.
Zwierzę musi posiadać europejski paszport weterynaryjny. Musi on zawierać zdjęcie zwierzaka w wieku 12 miesięcy, przydomek, cechy charakterystyczne, informacje o właścicielu, notatkę o kompleksowym szczepieniu oraz uwagi o leczeniu przeciwko ektopasożytom. To ważne, bo często właściciele zapominają o ich określeniu. Lek musi być certyfikowany w UE, może to być np. Simparica.
Kolejna ważna kwestia — europejskie paszporty wydawane są wyłącznie w państwowych klinikach weterynaryjnych.
– Bardzo łatwo można się na tym przejechać – mówi Kateryna Ban, która niedawno wyjechała ze swoim kotem do Polski. — Każda klinika, wydając paszport, twierdzi, że jest on międzynarodowy. Ale w rzeczywistości tak nie jest. A na granicy po prostu cię nie przepuszczą.
W Kijowie paszport międzynarodowy można wyrobić między innymi w klinice przy ul. Wołyńskiej 12.
Zwierzę musi być zaczipowane. Czipowanie jest powszechną praktyką w większości zachodnich krajów. Pozwala identyfikować zwierzęta i tym samym kontrolować ich właścicieli — tak, aby nie wyrzucali zwierząt na ulicę. Zabieg nie jest szkodliwy dla zwierzęcia i jest bezbolesny. Można czipować w dowolnej klinice. To też ważne – mikroczip zwierzęcia musi być zarejestrowany w międzynarodowej bazie Animal ID. Może to zrobić lekarz weterynarii lub można zrobić to samodzielnie.
Szczepienie. Zwierzę powinno posiadać kompleksowe szczepienie. Jest to preparat, który tworzy odporność na kilka rodzajów chorób zakaźnych: D — dżuma; H — zapalenie wątroby; P — zakażenie parwowirusem; Pi – paragrypa; L (Lepto) — leptospiroza; R to wścieklizna. Właściciele powinni wykonywać to szczepienie raz w roku. W przypadku wyjazdu za granicę ważne jest, aby szczepienie odbyło się co najmniej 4 miesiące przed wyjazdem (pamiętajcie, że w przypadku przekroczenia granicy 30 dni od daty szczepienia i co najmniej 3 miesiące przed wyjazdem należy wykonać także analizę miana przeciwciał) i nie dłużej niż rok (ponieważ szczepienia przeciwko wściekliźnie przeprowadza się co roku).
Analiza antyciał. Pokazuje, czy we krwi zwierzęcia znajdują się przeciwciała przeciwko wirusowi wścieklizny. Próbkę krwi pobiera się nie wcześniej niż miesiąc po szczepieniu. Analizę można przeprowadzić zarówno w klinice państwowej, jak i prywatnej. Ale materiał jest badany tylko w certyfikowanych laboratoriach. Krew należy tam przesłać w specjalnym pojemniku. Badania trwają trzy tygodnie, ale w rzeczywistości termin ten jest dłuższy.
– Tych laboratoriów jest niewiele – mówi Kateryna Ban. – Będziemy musieli poczekać trzy miesiące, bo w tym czasie obowiązuje kwarantanna, nawet jeśli wyniki przyjdą wcześniej.
Dlatego ten okres należy uwzględnić i ustalić przygotowując się do przeprowadzki.
Świadectwo weterynaryjne VET-1 lub świadectwo zdrowia. Dokument ten można również uzyskać wyłącznie w przychodni państwowej i nie później niż na dwa dni przed wyjazdem. Na granicy zastępuje je międzynarodowe świadectwo weterynaryjne zatwierdzone przepisami Unii Europejskiej.
Zaświadczenie stwierdzające, że zwierzę nie ma wartości hodowlanej. Dokument wydawany jest przez oficjalnie zarejestrowane kluby kynologiczne (dla psów) i felinologiczne (dla kotów) w miejscu zamieszkania.
Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?
Na przejściu granicznym musi być lekarz weterynarii, inaczej zwierzę nie zostanie wpuszczone – po prostu nie będzie kto miał je sprawdzić. Osoby podróżujące pociągiem, mogą się nie martwić, ponieważ zwierzę i tak zostanie zbadane. Jeśli jednak środkiem transportu jest autobus, należy sprawdzić obecność lekarza weterynarii na przejściu granicznym.
Jest mało prawdopodobne, że w autobusie będzie można podróżować z dużym psem, ale z małym psem lub kotem – najprawdopodobniej tak. Lepiej kupić dodatkowe miejsce dla zwierzęcia, nawet jeśli siedzi ono w transporterze. Będzie to wygodniejsze zarówno dla was, jak i waszego zwierzaka. Bagaż podręczny musi spełniać standardy IATA – czyli mieć wymiary 79x65x59 cm, w przeciwnym razie na granicy mogą wystąpić problemy.
Aby podróżować pociągiem z małymi psami i kotami, należy kupić bilet dla zwierzęcia.
– Ja na przykład o tym nie wiedziałam i nie powiedziano mi o tym przy kasie – mówi Kateryna Ban. — Konduktor mnie wpuścił, ale powiedział, że w pociągu mogą być kontrole na terytorium Ukrainy, więc lepiej będzie, jeśli kota ukryję. Ukrywałam go więc przez pół nocy, i to był duży stres.
Jeśli podróżujecie z dużym psem, będziecie musieli wykupić cały przedział. Pies musi mieć także kaganiec oraz oczywiście obrożę i smycz.
Konieczne jest przygotowanie pupila do drogi, aby nie był zbyt zestresowany. Należy zabrać wodę i karmę, zaopatrzyć się w pieluchy i pampersy, bo są chwile, kiedy z psem nie da się wyjść na spacer. Dla kota lepiej wziąć kuwetę. Jeśli zwierzę jest niespokojne lub jest to jego pierwsza podróż, to dwa tygodnie wcześniej należy rozpocząć podawanie środków uspokajających. Są również leki szybko działające, które nakłada się na mordkę bezpośrednio przed podróżą. Takie leki może zalecić lekarz weterynarii lub apteka weterynaryjna. W podróż lepiej zabrać środki uspokajające.
– Mój kot był zdenerwowany, miauczał, chciał się wydostać z przedziału – wspomina Kateryna Ban. – Bez środków uspokajających po prostu byśmy sobie nie poradzili.
Dziewczyna dodaje, że sama procedura odprawy granicznej jest dość szybka i prosta.
– Najpierw przyszedł ukraiński lekarz weterynarii, zebrał dane i przejrzał dokumenty – mówi Kateryna. – Potem przyszedł Polak, odczytał skanerem dane z mikroczipa i sprawdził dokumenty. Wszystko odbyło się bardzo szybko i spokojnie.
Co będzie, gdy nie spełnimy wszystkich wymogów?
Nic dobrego. Mogą odmówić wjazdu, to najbardziej oczywista konsekwencja. Zwierzę może zostać na określony czas poddane kwarantannie, jeśli nie spełniłeś wymogów dotyczących szczepień lub stanu zdrowia zwierzęcia. Może to być zarówno kwarantanna domowa, jak i w specjalnej placówce. W skrajnych przypadkach zwierzę może zostać skonfiskowane, jeśli zostanie uznane, że stwarza zagrożenie dla zdrowia innych osób. Można być zmuszonym do powrotu do kraju wyjazdu, aby rozwiązać wszystkie problemy, zanim będzie można przekroczyć granicę.
Co robić, gdy już przyjedzie się do Polski ze zwierzęciem?
Wszystko zależy od tego, na jak długo się jedzie. Jeśli trwa to do trzech miesięcy, wówczas nic nie trzeba robić. Ale jeśli przyjedzie się z psem na długi czas, należy go zarejestrować. Robi to Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami, którego biuro jest w każdym polskim mieście. Psy otrzymają specjalny brelok na obroży – jeśli nie będzie noszony, właściciel zostanie obciążony grzywną w wysokości 150 złotych. Jeśli pies jest rasowy i ma rodowód, musi zostać zarejestrowany w Związku Kynologicznym. Koszty członkostwa to 70 złotych rocznie.
Należy obowiązkowo poznać zasady obowiązujące właścicieli psów w Polsce. Właściciel musi zapewnić psu pokój, gdzie będzie ciepło i widno, zapewnić dostęp do wody i jedzenia. Nie wolno utrzymać zwierząt uwiązanych przez ponad 12 godzin dziennie. Długość uwięzi musi wynosić co najmniej trzy metry.
W miejscach publicznych pies musi być na smyczy, nawet jeśli jest mały i spokojny. W przeciwnym razie grozi mandat w wysokości 500 zł. Ogólnie w Polsce na niedbałych właścicieli czeka wiele kar finansowych. Za prześladowanie zwierzęcia – do tysiąca złotych, tyle samo – za niewłaściwą opiekę. Jeśli nie posprzątacie po swoim psie na ulicy, grozi wam mandat w wysokości 500 złotych. A szczucie psa na innych ludzi jest z reguły karane ograniczeniem wolności.
Od stycznia 2022 roku w Polsce obowiązuje specjalny podatek dla właścicieli psów. Jego maksymalna wysokość wynosi 135 zł rocznie. Tego podatku mogą nie płacić osoby, które ukończyły 65. rok życia, posiadające jednego psa, osoby starsze samodzielnie zajmujące się gospodarstwem domowym oraz osoby niepełnosprawne, dla których zwierzę jest asystentem. O podatkach najlepiej dowiedzieć się w urzędach samorządu terytorialnego, gdzie zostaniecie dokładnie poinformowani, jakie zasady podatkowe obowiązują w zamieszkałej przez was gminie.
Yuliana Skibitska