Redakcja „Naszego Wyboru” już tradycyjnie przygotowała wybór ukraińskich wydarzeń w Polsce, które odbędą się w marcu 2024 roku. Są to w między innymi koncerty, wystawy i spotkania. Osobne wydarzenia poświęcone są także rocznicy urodzin i śmierci ukraińskiego poety Tarasa Szewczenki
Koncerty
TNMK (Tanok na Majdani Kongo)
Tanok na Majdani Kongo (TNMK) – ukraińska grupa, która gra w stylu rapcore, hip-hop, rock i funk. Prototyp zespołu stworzyło 14 czerwca 1989 roku dwóch przyjaciół i obecnych członków zespołu TNMK: Fozzi i Kotia. Jako TNMK grupa zaczęła działać od 1996 roku. Ich najbardziej znane piosenki to „Hranuły”, „Muszu jty”, „Widrywajsia”, „Dywyś, kudy idesz”, „Woda”, „Żupan”, „Zroby meni hip-hop”, „Woseny”, „Ta ty szo”, „Hupalo Wasyl” i inne.
Część zespołu wstąpiła w szeregi obrońców Ukrainy – lider zespołu Fagot służy w batalionie „Rewansz”, basista Kostiantyn Kotia Żukow jest żołnierzem Gwardii Narodowej Ukrainy, a gitarzysta Jarosław Weriowkin służy w Zbrojnych Siłach Ukrainy. Pozostali członkowie zespołu są aktywnymi wolontariuszami i pracują na taktycznych kierunkach.
W Polsce charytatywne koncerty zespołu odbyły się już we Wrocławiu i Warszawie. 4 marca zespół wystąpi w Krakowie (Klub Żaczek), 5 marca w Przemyślu (Dom Ukraiński). Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Więcej o koncertach na stronie zespołu na Facebook
Grandma’s Smuzi
Grandma’s Smuzi – ukraiński zespół rockowy z Odessy, założony w 2019 roku. Grupa gra w stylu heavy metal i wykonuje covery znanych rockowych artystów. Wśród utworów znajdują się covery takich zespołów i solistów jak: Metallica, Red Hot Chili Peppers, Rammstein, Linkin Park, Guns N’ Roses, Skillet, The Cranberries i innych.
Podczas swej najnowszej trasy koncertowej muzycy planują zbiórkę pieniędzy dla brygady specjalnego przeznaczenia Azov. W Polsce zespół wystąpi:
- 4 marca w Poznaniu. Bilety dostępne pod linkiem..
- 13 marca we Wrocławiu. Bilety dostępne pod linkiem.
- 14 marca w Warszawie. Bilety dostępne pod linkiem.
Postman
Kostiantyn Pocztar to ukraiński muzyk, piosenkarz i kompozytor, wokalista kijowskiej grupy rockowej 5 Vymir. Znany także pod pseudonimem Postman, autor i jedyny członek projektu muzycznego o tej samej nazwie.
W marcu muzyk wystąpi w następujących miastach:
- 21 marca – Mikołów. Bilety można kupić pod linkiem;
- 22 marca – Lubowo. Bilety można zarezerwować pod elektronicznym adresem [email protected]. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
- 23 marca – Ostrzeszów. Bilety można zarezerwować pod elektronicznym adresem [email protected]. Więcej o wydarzeniu pod linkiem
- 24 marca – Glinno koło Nowego Tomyśla. Więcej informacji o koncercie pojawi się na stronie muzyka.
Sobaky bez Żadana
Żadan i Sobaky – ukraiński zespół rockowy pochodzący z Charkowa, założony w 2000 roku. Jego liderem jest ukraiński poeta, prozaik, tłumacz i wolontariusz Serhij Żadan. Od początku pełnoskalowej inwazji pozostał on w rodzinnym Charkowie, gdzie pomaga wojsku i mieszkańcom: zbiera pieniądze, kupuje i dostarcza na front sprzęt wojskowy, odwiedza rannych, koncertuje między innymi w charkowskim metrze, które zostało przekształcone w schron.
5 marca w Krakowie odbędzie się koncert zespołu w składzie Jewhen Turczynow, Artem Dmytryczenkow i Jewhen Kołomojec. Wydarzenie odbędzie się w kawiarnio-księgarni NIĆ pod adresem ul. Sławkowska 28. Początek o godzinie 18:30. Wstęp za datki na cele charytatywne od 30 zł. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Korolova
Korolova – muzyczna wykonawczyni i DJ z Kijowa. Pełne imię i nazwisko to Olga Korolowa.
Jej koncert w Polsce odbędzie się 16 marca w Warszawie. Bilety można kupić pod linkiem.
Prime Orchestra
Prime Orchestra – ukraiński muzyczny projekt będący symbiozą tradycji i innowacji: światowe hity rocka, pop i elektronicznej muzyki tanecznej w oryginalnej symfonicznej interpretacji. Oprócz muzyków tradycyjnych dla orkiestr, w skład zespołu wchodzi grupa rockowa, wokaliści i DJ.
W marcu orkiestra odwiedzi z koncertami Łódź (11 marca), Kielce (12 marca) i Rzeszów (13 marca). Bilety można kupić pod linkiem.
Spotkania
Dni Szewczenkowskie w Krakowie
W dniach 5-10 marca Kraków już po raz piąty będzie gospodarzem Dni Szewczenkowskich. We wtorek 5 marca zaplanowano koncert zespołu „Żadan i Sobaky”. 9 marca – wykład Ostapa Ukrainca na temat wkładu Tarasa Szewczenki w światową kulturę. 10 marca – występy uczestników konkursu recytacji poezji Tarasa Szewczenki.
Wszystkie wydarzenia odbędą się w Pałacu Krzysztofory przy Rynku Głównym 35. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Czytanie Szewczenki na skwerze Szewczenki w Lublinie
W 210. rocznicę urodzin Tarasa Szewczenki w sobotę 9 marca 2024 r.– zgodnie z trwającą już 10 lat tradycją – w Lublinie odbędzie się „Czytanie Szewczenki na skwerze Szewczenki”. Wydarzenie rozpocznie się o godzinie 12:00.
Plac Szewczenki w Lublinie położony jest na rogu Ruskiej i Podzamcza. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Warszawa. Czytanie Szewczenki.
9 marca o godzinie 13:00 w Setkach Powodów (Plac Konesera 1) w Warszawie odbędzie się wydarzenie poświęcone 210. rocznicy urodzin Tarasa Szewczenki. Wstęp wolny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Warszawa. Dobroczynne czytanie ukraińskiej poezji
Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza na dobroczynne czytanie ukraińskiej poezji. Wydarzenie odbędzie się 8 marca o godzinie 18:00 pod adresem ul. Zamenhofa 1. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Jak zaznaczają organizatorzy, czytanie będzie składać się z dwóch części. W pierwszej wiersze będą recytować mężczyźni. Swe wiersze zaprezentują Kyryło Kondarewycz i Jurij Syneńkyj. Wiersze Liny Kostenko usłyszycie w wykonaniu Jewhena Bespałoho. Drugą część wypełni intymna poezja Julii Kwasnyci.
Warszawa. Spotkanie z Adamem Balcerem: „Polska pamięć historyczna i polityka wobec Ukrainy i Ukraińców”.
W czwartek 14 marca w Ukraińskim Domu w Warszawie odbędzie się spotkanie z antropologiem i socjologiem Adamem Balcerem zatytułowane „Polska pamięć historyczna i polityka wobec Ukrainy i Ukraińców”. Wydarzenie rozpocznie się o godzinie 18:30 i odbędzie się pod adresem ul. Zamenhofa 1. Już wkrótce na stronie Ukraińskiego Domu na Facebook pojawi się więcej informacji o wydarzeniu
Warszawa. Projekcja filmu „10 lat temu byłam na Krymie” i spotkanie z autorką Olą Mychajliuk.
Ukraiński Dom w Warszawie i agencja ArtPole zapraszają na pokaz filmu „10 lat temu byłam na Krymie” oraz spotkanie z autorką Olą Mychajliuk. Wydarzenie odbędzie się 16 marca o godzinie 16:00 przy ul. Zamenhofa 1. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Ola Mychajliuk była w Symferopolu 10 lat temu. Wówczas powstał cykl tekstów „Krym. Patrzeć w oczy.” Potem były performance, prace wideo, dwa powroty na Krym – już zajęty, żeby na własne oczy zobaczyć, jak wygląda półwysep. W przededniu inwazji na pełną skalę – projekt „Krym. Trzeci wymiar”, film nagrywany maksymalnie najbliższej półwyspu – we wsi Chorły w obwodzie chersońskim. Obecnie to terytorium jest również okupowane.
„Już wtedy stało się jasne, że to nie ograniczy się do Krymu. Jednak Kijów w większości nie chciał „patrzeć prosto w oczy” i przyjąć do wiadomości, że nie można porzucać swych obywateli, nie można zostawiać wojska bez rozkazów, że trzeba zdecydować. Każdy chce dobrej bajki. Po pełnowymiarowej inwazji zaobserwowałam to w Europie. Osoby, które miały kontakty z Ukrainą, między innymi, z mojego kręgu – artyści i dziennikarze – starali się przekazywać obiektywne informacje, działać w wolontariacie, pomagać Ukrainie. A większość szybko „zmęczyła się wojną”. W europejskiej skali staje się ona obecnie coraz bardziej oczywista. Krym, który stał się wojskową bazą, to model, który można projektować szerzej. Pokażę materiały – dokumentalne i artystyczne” – mówi artystka.
Ola Mychajliuk to multidyscyplinarna artystka. Rezydentka Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (Warszawa, 2012 i 2022), stypendystka Gaude Polonia (Poznań, 2016). Oprócz wspomnianych projektów, z Krymem łączy ją także festiwal „ArtPole Crimea. Brama Wschodnia” (Bachczysaraj, 2011), instalacja „Resztę zrobi Bóg” o symbolicznym wejściu na Czatyr-Dah w Dniu Deportacji Tatarów Krymskich (Akademia Sztuki, Poznań, 2016), praca audiowizualna „Krym. Trzeci wymiar” (Chersoń, Kijów, Iwano-Frankiwsk, Warszawa, Wrocław, Gdańsk, 2021-2022) i inne.
Lublin i Warszawa. Spotkanie z Mykołą Riabczukiem
24 marca o godzinie 18:00 w Warszawie odbędzie się spotkanie z ukraińskim pisarzem i publicystą Mykołą Riabczukiem. Wydarzenie odbędzie się w kawiarni Big Book pod adresem ul. J. Dąbrowskiego 81. Wstęp wolny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Spotkanie w Lublinie odbędzie się 26 marca o godzinie 17:00. Podczas spotkania można będzie także nabyć polskie tłumaczenie „Ogrodu Metternicha”. Miejsce wydarzenia – Teatr Stary (ul. Jezuicka 18). Wstęp wolny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Mykoła Riabczuk to ukraiński pisarz, publicysta, między innymi czasopisma „Kultura Enter”, autor licznych książek, w tym wydanych w Polsce: „Od Małorosji do Ukrainy”, „Dwie Ukrainy”, „Ogród Metternicha”, „Ukraina. Syndrom postkolonialny” czy „Poprzednie życie” (wyd. Warsztaty Kultury w Lublinie). Laureat licznych nagród, m.in. najważniejszej ukraińskiej nagrody literackiej im. Tarasa Szewczenki, Nagrody Fundacji Antonowyczów, Odznaki Honorowej „Bene merito” Ministra Spraw Zagranicznych RP, wieloletni prezes ukraińskiego PEN Clubu i członek jury Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus.
Wrocław. Spotkanie z Andrijem Lubką, prezentacja książki „Wojna od tyłu”
28 marca we Wrocławiu odbędzie się spotkanie z ukraińskim pisarzem Andrijem Lubką oraz prezentacja jego najnowszej książki „Wojna od tyłu”. Książkę będzie można nabyć podczas prezentacji. Wydarzenie rozpoczyna się o godzinie 19:00. Miejsce wydarzenia – Ukraińskie Centrum Kultury i Rozwoju 9ul. Ruska 46a). Wstęp za charytatywny datek od 10 zł po uprzedniej rejestracji.
Andrij Lubka to ukraiński poeta, tłumacz i eseista. Absolwent filologii ukraińskiej na Uniwersytecie Narodowym w Użhorodzie oraz bałkanistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Laureat licznych nagród literackich, m.in.: „Debiut” (2007) i „Kyjiwski Ławry” (2011). Dwukrotny stypendysta programu Gaude Polonia” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Jego dzieła tłumaczono na język polski, niemiecki, angielski, portugalski, rosyjski, chiński, czeski, serbski, macedoński, litewski, słowacki i turecki. W 2017 roku był nominowany do nagrody literackiej Europy Środkowej za powieść „Węglik”. Członek Komitetu Narodowej Nagrody Ukrainy im. Tarasa Szewczenki.
Jego nowa książka to pamiętnik pisarza, który nagle zostaje wolontariuszem i dostarcza jeepy dla ukraińskiej armii. Z zewnątrz książka wygląda jak notatnik, a każda historia jest świadectwem niestrudzonego wsparcia ukraińskiego wojska i zapisem naszej teraźniejszości. Publikację ilustrują reportażowe zdjęcia autora, wykonane podczas wypraw na przyfrontowe terytoria.
Pokazy filmów
Lublin. Pokaz filmu „Chrzest bojowy na ulicy Hruszewskiego”
14 marca w Lublinie odbędzie się projekcja dokumentalnego filmu „Chrzest bojowy na ulicy Hruszewskiego” oraz dyskusja z udziałem reżyserki Tetiany Kowtunowycz i polskich historyków Grzegorza Motyki i Mariusza Zajączkowskiego. Początek o 17:30. Miejsce – Warsztaty Kultury przy ul. Grodzka 5a. Wstęp wolny.
„Chrzest bojowy na ulicy Hruszewskiego” to film dokumentalny Ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej, stworzona na podstawie wspomnień uczestników i świadków wydarzeń z 19-22 stycznia 2014 roku na ulicy Hruszewskiego w Kijowie. Historie wykorzystane w filmie zostały nagrane w latach 2014-2015 w ramach projektu „Majdan: Historia Mówiona”. Film miał swoją premierę 20 stycznia 2022 roku.
19 stycznia 2014 roku w Kijowie doszło do pierwszych starć protestujących z ówczesną władzą, które zapoczątkowały gorącą fazę Rewolucji Godności. Na znak protestu przeciwko przyjęciu „Ustaw o dyktaturze” część demonstrantów zdecydowała się przejść ulicą Hruszewskiego do Rady Najwyższej. W odpowiedzi milicja i wojska wewnętrzne zablokowały przejście do dzielnicy rządowej oraz zaczęły używać wobec protestujących broni traumatycznej, gazu łzawiącego, granatów ogłuszających i armatek wodnych. 22 stycznia pojawiły się informacje o pierwszych ofiarach na Majdanie. Wydarzenia z 19 stycznia przeszły do historii pod nazwą „Chrzest bojowy”.
Tetiana Kowtunowycz jest ukraińską historyczką, kuratorką projektów historii mówionej Ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej, koordynatorką projektu „Majdan: Historia Mówiona”.
Warszawa. Pokaz filmu „Cudza modlitwa” i spotkanie z reżyserem filmu Achtemem Seitabłajewym
Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza na pokaz filmu „Cudza modlitwa” oraz spotkanie z reżyserem filmu Achtemem Seitabłajewym. Wydarzenie odbędzie się w czwartek 21 marca o godzinie 18:00 pod adresem ul. Zamenhofa 1. Już wkrótce na stronie Ukraińskiego Domu na Facebook pojawi się więcej informacji o wydarzeniu
Film „Cudza modlitwa” jest poświęcony wyczynowi Krymskiej Tatarki Saide Arifowej (1916–2007), która podczas hitlerowskiej okupacji Bachczysaraju uratowała życie 88 żydowskim dzieciom.
Achtem Seitabłajew – ukraiński aktor i reżyser pochodzenia krymskotatarskiego. Znany z takich filmów jak „Chajtarma” (2013), „Cyborgi” (2017) i „Zachar Berkut” (2019). Kierownik przestrzeni kulturalnej „Krymskiego Domu”. Gdy rozpoczęła się pełnowymiarowa inwazja Achtem dołączył do Obrony Terytorialnej; obecnie broni kraju w szeregach Zbrojnych Sił Ukrainy.
Warszawa. Pokaz filmów „Kultura vs wojna” i spotkanie z aktorem Achtemem Seitabłajewym
“Kultura vs wojna” – cykl filmów dokumentalnych wyprodukowany przez Stowarzyszenie „Dywyś Ukrainśke!” przy wsparciu Komisji Europejskiej. Jego twórcy planują stworzenie sześciu krótkich filmów-powieści o muzykach i aktorach, reżyserach i pisarzach, operatorach i fotografach, którzy wraz z początkiem pełnowymiarowej rosyjskiej inwazji w Ukrainie zostali żołnierzami Sił Zbrojnych.
Achtem Seitabłajew – ukraiński aktor i reżyser pochodzenia krymskotatarskiego. Znany z takich filmów jak „Chajtarma” (2013), „Cyborgi” (2017) i „Zachar Berkut” (2019). Kierownik przestrzeni kulturalnej „Krymskiego Domu”. Gdy rozpoczęła się pełnowymiarowa inwazja Achtem dołączył do Obrony Terytorialnej; obecnie broni kraju w szeregach Zbrojnych Sił Ukrainy.
Gdańsk. Pokaz filmu „Skąd dokąd”
Dyskusyjny Klub Filmowy Uniwersytetu Gdańskiego zaprasza na pokaz filmu „Skąd dokąd” i dyskusję o filmie po projekcji. Pokaz odbędzie się 28 marca o godzinie 18:30 na Uniwersytecie Gdańskim (Aula 1.43, ul. Wita Stwosza 55). Możliwość zakupu biletów pod linkiem. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
„Skąd dokąd” to dokumentalny film polskiego reżysera Maćka Hameli, którego światowa premiera odbyła się 14 maja 2023 roku. Film powstał w polsko – ukraińsko – francuskiej koprodukcji.
Główne wydarzenia filmu rozgrywają się w polskim samochodzie ewakuacyjnym, który przemierza drogi Ukrainy obok zaminowanych pól i licznych wojskowych punktów kontrolnych, aby ratować ludzi. Kierowcą samochodu jest reżyser filmu Maciek Hamela.
„To portret zbiorowy złożony z doświadczeń ludzi, którzy mają jeden cel: znaleźć bezpieczne schronienie. W vanie, ich tymczasowym azylu, zniesione są różnice płci, wieku, koloru skóry, sprawności fizycznej, pochodzenia, tożsamości, poglądów czy wiary. W języku ukraińskim skąd (zvidky) i dokąd (kudy), to też rutynowe pytania zadawane podczas próby przebicia się przez liczne punkty kontrolne, rozmieszczone na terenie Ukrainy” – zaznaczono w opisie filmu.
„20 dni w Mariupolu”
„20 dni w Mariupolu” to dokument autorstwa ukraińskiego wojennego korespondenta i pisarza, kamerzysty Associated Press Mstysława Czernowa, opowiadający o oblężeniu Mariupola w lutym i marcu 2022 r. podczas pełnoskalowej rosyjskiej inwazji.
„Członkowie zespołu Associated Press byli ostatnimi międzynarodowymi dziennikarzami w otoczonym Mariupolu. Kontynuowali swoją pracę podczas oblężenia i zapisali kadry, który później stał się wymownym obrazem wojny: śmierć dzieci, masowe pochówki, zbombardowany szpital położniczy i inne okropności rosyjskich zbrodni” – czytamy w opisie filmu.
Film zdobył nagrodę BAFTA Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych w kategorii „Najlepszy film dokumentalny”, otrzymał nagrodę Directors Guild of America / DGA Awards w kategorii „Wybitne osiągnięcie reżyserskie w filmie dokumentalnym”, film był nominowany do „Oscara” w kategorii „Najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny”. Sumując, do 22 lutego 2024 r. film zdobył 28 nagród і 49 nominacji.
Nad filmem pracowali reżyser i fotograf Mstysław Czernow, fotograf Jewhen Małolietkata oraz producentka i dziennikarka Wasylisa Stepanenko. Byli to jedyni przedstawiciele międzynarodowych mediów, którzy pracowali w Mariupolu pod okupacją rosyjską dłużej niż 2 tygodnie. W uznaniu za to, w maju 2023 roku cała trójka otrzymała Nagrodę Pulitzera. 11 lutego 2024 roku reżyser Mstysław Czernow otrzymał nagroda Directors Guild of America za „Wybitne osiągnięcie reżyserskie w filmie dokumentalnym”.
Pokazy filmu w marcu odbędą się w następujących miastach:
- Wrocław – 9 marca, Kino Nowe Horyzonty
- Opole – 8-14 marca, Kino Meduza
- Lublin – 9, 11 i 16 marca, KINO CK
- Szczecin – 12 marca, Kino Zamek
- Warszawa – 8, 9, 10 marca, Kinoteka PKiN
- Płock – 16 marca, Kino za Rogiem.
- Gdańsk – 15 marca, Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego.
Warszawa. Pokaz ukraińskich filmów krótkometrażowych
Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza na pokaz ukraińskiego filmu krótkometrażowego oraz spotkanie z producentką, reżyserką i współzałożycielką organizacji „Współczesne Kino Ukraińskie” (SUCH) Walerią Socziwec. Wydarzenie odbędzie się w piątek, 29 marca o godzinie 18:00 pod adresem ul. Zamenhofa 1. Już wkrótce na stronie Ukraińskiego Domu na Facebooku pojawi się więcej informacji o wydarzeniu.
Wystawy
Lublin. Wystawa Kariny Synyci „Nie da się naprawić spękań w wyschniętej warstwie”
Do 17 marca w galerii Labirynt w Lublinie, przy ul. ks. J. Popiełuszki 5, można oglądać wystawę ukraińskiej artystki Kariny Synyci „Nie da się naprawić pęknięć w wyschniętej warstwie”.
Punktem wyjścia wystawy są prace ukraińskiego artysty Mychajła Bojczuka (1882-1937) oraz jego uczniów zwanych Bojczukistami. Na wystawie znajdą się obrazy, animacje oraz fotografie, które zestawiają historie ukraińskiej sztuki lat 20. i 30. z czasami współczesnymi. Wielkoformatowe obrazy Synyci odnoszą się do sztuki monumentalnej tamtych lat. Zamiast heroicznych postaci artystka przedstawia wyludnione rozległe pola. Stworzone przez nią krajobrazy nie są rzeczywistym odzwierciedleniem miejsc, na których toczą się walki. Miejsca sloganów propagandowych nawołujących do jednoczenia, artystka zastąpiła pustką albo wiadomościami usłyszanymi od przyjaciół z wojska.
Karina Synycia to artystka z Siewierodoniecka, która mieszka i pracuje w Kijowie. W 2019 roku ukończyła Charkowską Szkołę Artystyczną i uzyskała stopień młodszego specjalisty w specjalizacji nauczyciel sztuki. W 2023 roku uzyskała tytuł licencjata malarstwa w Państwowej Akademii Sztuk Pięknych i Architektury. Wiodącym środkiem wyrazu w jej twórczości jest malarstwo; stosuje też animację i wykorzystuje obiekty. Karina często operuje prezentacją krajobrazu. Typowy dla jej regionu pejzaż jest dla niej narzędziem, za pomocą którego zbiera metaforyczne przedmioty bądź obrazy. Rezydentka Galerii Labirynt w ramach programu Lublin Station.
Więcej o wystawie pod linkiem.
Lublin. „To tylko wystawa”
W lubelskiej Galerii Labirynt (ul. ks. J. Popiełuszki 50) można oglądać wystawę ukraińskich artystów „To tylko wystawa”. Wystawa jest częścią piątego Kijowskiego Biennale – międzynarodowego forum sztuki współczesnej, wiedzy i polityki, łączącego projekty wystawiennicze i platformy dyskusyjne, które w tym roku odbywa się w Polsce.
„Do udziału zaproszono ukraińskich artystów służących w Zbrojnych Siłach i broniących swojego kraju przed rosyjską inwazją. Początkowo nie było na niej żadnych prac, publiczność konfrontowała się z pustą przestrzenią. Zależało mi na tym, by spróbować choć w niewielkim stopniu pokazać jakiś aspekt wojny, która stała się rzeczywistością Ukrainek i Ukraińców. Żadna wystawa nie jest w stanie ukazać bezmiaru cierpienia, niesprawiedliwości, strachu, zagrożenia i tego wszystkiego, co niesie ze sobą wojna. Jedyne, co wydawało mi się możliwe to nieprzewidywalność i niepewność. ” – mówi o wystawie jej kurator Waldemar Tatarczuk.
Obecnie na wystawie prezentowane są prace następujących artystów: Bohdan Bunchak, Pavlo Kovach jr, Alexander Len, Denys Pankratov, Sofiya Pomogaibo, Max Robotov i Lesia Khomenko, _mediaklub (Max Robotov, Ivan Svitlychnyi, Dmytro Tentiuk, Daria Maiier), Bohdan Sokur, Lubomyr Tymkiv, Yurko Vovkohon. Jednak jak podkreślają organizatorzy lista artystów prezentujących swoje prace na wystawie będzie otwarta i na bieżąco aktualizowana. „To wystawa o wojnie, chociaż większość prac nie jest z nią bezpośrednio związana. To wystawa o ludziach żyjących w wojennej rzeczywistości” – podkreślają organizatorzy.
Wystawę można oglądać do 31 marca 2024 roku. Wstęp – 5 zł (zwykły) i 2 zł (ulgowy).
Więcej informacji pod linkiem..
Warszawa. Ukraine. Stories of Resistance
Prywatna galeria Instytutu Fotografii Fort w Warszawie przygotowała wystawę z okazji drugiej rocznicy pełnowymiarowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Wystawa będzie czynna do 17 marca. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Wystawa gromadzi przedstawienia różnych form oporu, od bezpośredniej wojny po masowe ruchy społeczne w Ukrainie i za granicą. W sumie zgromadzono prace 4 fotografów z Ukrainy i zagranicy. Ukrainę na wystawie reprezentuje Mychajło Palinczak – ukraiński fotograf dokumentalny i uliczny; w latach 2014-2019 – oficjalny fotograf prezydenta Ukrainy; członek Ukraińskiego Stowarzyszenia Profesjonalnych Fotografów oraz Ukraińskiej Alternatywy Fotograficznej.
Więcej informacji pod linkiem.
Warszawa. „Bizantyjska nostalgia”
Centrum Sztuki Współczesnej „Zamek Ujazdowski w Warszawie zaprasza na wystawę „Bizantyjska nostalgia” – zbiorową ekspozycję 49 polskich i ukraińskich artystów, stworzoną przez kuratorkę Wiktorię Burłakę. Cechą wspólną większości prezentowanych obrazów jest pociąg do metafizycznej, ponadczasowej rzeczywistości. Wystawa potrwa do 7 kwietnia 2024 roku.
Na wystawie prezentowane są prace polskich i ukraińskich artystów XX-XXI wieku, m.in. Pawła Makowa, Ołeksandra Roitburda, Anatolija Krywołapa, Tyberija Silwaszi, Poliny Szczerbyny, Ołeksija Holosija i innych. Nazwa wystawy nawiązuje do artystycznego dziedzictwa artysty, twórcy ikon.
Jerzego Nowosielskiego — terminu „bizantyjska nostalgia” używał w określeniu twórczości Nowosielskiego Tadeusz Kantor. „Jego malarstwo, fascynujące przedziwnym współistnieniem dwóch wymiarów – sacrum i profanum, duchowości i cielesności, mistyki i racjonalności, pragnienia absolutu i intensywnych doznań erotycznych – stało się punktem wyjścia poszukiwań, które doprowadziły do powstania tej wystawy. Nowosielski był jednym z najważniejszych metafizyków XX wieku, a metafizyka ta narodziła się na skrzyżowaniu tradycji kulturowych Wschodu i Zachodu” – podkreślono w kuratorskim opisie wystawy.
Ideą projektu jest odnalezienie podobieństw między sztuką polską i ukraińską oraz odnalezienie ich wspólnych źródeł w kulturze. „Chodzi nie tyle o stylistykę ikony, o sposób malowania, ile o pociąg do metafizycznej ponadczasowej rzeczywistości.” – mówią organizatorzy wystawy.
Więcej o wystawie pod linkiem.
Wrocław. Kateryna Łysowenko. „Tam, gdzie ruiny rosną jak kwiaty albo dziecięce ciało”
Od 17 lutego do 14 kwietnia we wrocławskiej Galerii Krupa jest prezentowana indywidulana wystawa ukraińskiej artystki Kateryny Łysowenko, zatytułowana „Tam, gdzie ruiny rosną jak kwiaty albo dziecięce ciało”. W swych pracach artystka zastanawia się nad procesami historycznymi w Ukrainie. Za pomocą poetyckich metafor próbuje ukazać całą złożoność historii i lokalnych tożsamości.
Na wystawie artystka porusza wielowątkową historię miasta Thira. Od VI wieku p.n.e., kiedy Grecy założyli tu kolonię, miasto i chroniąca je twierdza wielokrotnie zmieniały nazwy. Asprokastron w średniowieczu, łaciński Album Castrum, rumuński Cetatea Albă, turecki Akkerman, ukraiński Biłhorod to tylko niektóre z nazw, które zwykle oznaczają „biały zamek”. Kolejne mury wzniesiono na fundamentach poprzednich twierdz. Jednocześnie miejsce pozostawało „własne”, „lokalne” i kształtowało tożsamość jego mieszkańców.
Kateryna Łysowenko to ukraińska artystka pochodząca z Odessy. W swojej twórczości artystka koncentruje się na badaniu władzy i ideologii, zwłaszcza sowieckiej. Jednym z wiodących motywów twórczości Kateryny jest wizerunek ofiary. Prace artystki wystawiane były na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych, m.in. w Albertinum (Niemcy), Ludwig Museum (Węgry), Museum Ephraim-Palais (Niemcy), Museum de Fundatie (Holandia), galerii Arsenał w Białymstoku (2022).
Więcej informacji o wystawie pod linkiem.
Warszawa. „Plakaty wojennego czasu”. Wystawa i prezentacja drukowanego wydawnictwa
W galerii „Dom” Ukraińskiego Domu w Warszawie (ul. Zamenhofa 1) będzie prezentowana wystawa „Plakaty wojennego czasu”. Przedstawione na niej będą prace autorów współpracujących z Międzynarodowym Sympozjum Sztuki Współczesnej Biruczij. Eksponowane plakaty powstały w czasie pełnowymiarowej rosyjskiej agresji w Ukrainie w latach 2022-2023 i ukazują oraz dokumentują wydarzenia, zbrodnie wojenne oraz rosyjską propagandę przeciwko Ukrainie.
Jednocześnie w Galerii będzie prezentowane wydawnictwo pod tym samym tytułem. Książka „Plakaty wojennego czasu” prezentuje prace o tematyce wojennej, autorstwa 18 współczesnych ukraińskich artystów, grafików, ilustratorów oraz grupy artystów z Francji.
Prezentacja wydania i wernisaż wystawy odbędą się z udziałem kuratora Hennadija Kozuba oraz przy online udziale autorki i redaktorki publikacji Ołeny Speranskiej oraz artystów biorących udział w projekcie.
Więcej o wystawie przeczytacie pod linkiem.
Białystok. „Patrzcie na tę chwilę – jak drga”
Od 1 marca do 28 kwietnia 2024 w Galerii Arsenał w Białymstoku odbędzie się zbiorowa wystawa artystów z Ukrainy, Polski, Estonii, Finlandii i Czech pt. „Patrzcie na tę chwilę – jak drga”.
Wystawa poświęcona jest radzieckiej spuściźnie w kulturze, historii i życiu codziennym tych krajów, a także problemom współczesności, związanym z wojną, zasobami energetycznymi i deimperializacją.
Tytuł wystawy „Patrzcie na tę chwilę – jak drga” pochodzi ze zbioru wierszy „Republika głuchoniemych” Ilji Kamińskiego. Poeta opowiada o okupacji małego miasteczka w Europie Wschodniej, najprawdopodobniej w Ukrainie, do której mogło dojść zarówno w latach 40., jak i w latach 20. XXI wieku.
Na wystawie przedstawiono prace następujących artystów: Oleh Kalashnik, Pavel Klusák o Petrze Válku, Maarja Kask & Neeme Külm & Ralf Lõoke & Ingrid Ruudi, Alfred Lenica, Katya Libkind, Ivan Melnychuk, Lada Nakonechna, Denys Pankratov, Anna Scherbyna & Liliana Zeic, Mikołaj Smoczyński, Ivan Svitlychnyi & Lera Polianskova, TanzLaboratorium, Wall Evidence, Ivan-Valentyn Zadorozhnyi, Ewa Zarzycka & Yaroslav Futymskyi
Więcej o wystawie pod linkiem.
Wrocław. Wystawa Jurija Biłeja „Europa II”
Od 22 marca do 12 czerwca we wrocławskiej Galerii Sztuki Współczesnej BWA odbędzie się indywidualna wystawa ukraińskiego artysty Jurija Biłeja. Jego projekt EUROPA II nawiązuje do drogi do niepodległości trzech krajów, z którymi artysta jest ściśle związany: Ukrainy, Polski i Niemiec. 24 marca o godzinie 15:00 odbędzie się zwiedzanie wystawy z udziałem artysty i kuratora.
Wystawa Jurija Biłeja to opowieść o kulturze wizualnej wybranych momentów z historii trzech krajów europejskich, z którymi artysta jest związany: Ukrainy, Polski i Niemiec. Biłej skupia się nie na przełomach dziejowych, ale na mniej widocznych procesach historycznych, które doprowadziły do znaczących zmian politycznych czy systemowych. Opowiada o nich z perspektywy zewnętrznej i wewnętrznej, emigranta i imigranta. W ramach wystawy artysta podejmuje tematy wolności oraz demokracji i bada ich przemiany na mapie Europy, analizując materiały archiwalne pochodzące z okresu od lat 60. do 90.
Więcej informacji o wystawie pod linkiem.
Jurij Biłej – ukraiński artysta wizualny i kurator. Od 2015 roku mieszka i pracuje we Wrocławiu, a od 2022 roku także w Berlinie. Prace Biłeja skupiają się na tematach pokrewnych z doświadczeniem migracyjnym. Jest także kuratorem i współzałożycielem dwóch galerii: Detenpyla we Lwowie i Nowy Złoty we Wrocławiu. W 2012 roku Jurij Biłej został jednym z założycieli grupy artystycznej „Open Group”. Działalność grupy opiera się na badaniach nad problematyką interakcji i komunikacji między ludźmi, artystami, sytuacją i przestrzenią, a także badaniami nad koncepcją „pracy zbiorowej”. W 2013 roku „Open Group” otrzymała nagrodę specjalną PinchukArtCenter, a w 2015 – nagrodę główną prywatnej galerii w Kijowie. W tym samym 2015 roku artyści grupy wzięli udział w wystawie „Nadzieja”, która reprezentowała Ukrainę na Biennale w Wenecji. W 2024 r. „Open Group”
Warszawa. „Tygrys w ogrodzie. Sztuka Marii Prymaczenko”
Od 22 marca do 30 czerwca 2024 w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie będzie można oglądać wystawę prac Marii Prymaczenko (1909–1997), ukraińskiej artystki i przedstawicielki sztuki naiwnej. Pomimo braku wykształcenia posiadała talent artystyczny, dzięki któremu stała się jedną z najważniejszych przedstawicielek sztuki ludowej, wypełniając swoje dzieła fantastycznymi motywami nawiązującymi do ukraińskiej mitologii i folkloru.
Wystawa zatytułowana „Tygrys w ogrodzie. Sztuka Marii Prymaczenko” będzie prezentowana w przestrzeni wystawienniczej „Muzeum nad Wisłą”. Wystawie będą towarzyszyć debaty, seminaria i spotkania, z których część odbędzie się w Solidarnym Domu Kultury Słonecznik.
Wystawa powstała w oparciu o prace z kolekcji Eduarda Dymszyca i stanowi kontynuację projektu prezentowanego w 2022 roku we Lwowskim Muzeum Narodowym im. Andrzeja Szeptyckiego. To właśnie ze Lwowa do Warszawy nadesłano na potrzeby wystawy 89 prac Marii Prymaczenko z lat 1982–1994.
Podany w tytule wystawy ogród uosabia przyrodę, „która harmonijnie współistnieje z człowiekiem i dzięki jego pracy obdarza wszystkich swoją obfitością, a tygrys jest symbolem tego, co tajemnicze, fantazyjne i dzikie (Wszedł tygrys do sadu i zachwyca się, że jabłonie obrodziły, jabłek zatrzęsienie). Może też wskazywać na podejmowane próby znalezienia reprezentacji dla tego, co niebezpieczne. Po katastrofie czarnobylskiej Prymaczenko stworzyła także cykle prac związane z zagrożeniem atomowym i wojną (Wojna atomowa – niech będzie przeklęta! Żeby ludzie jej nie znali, łez nie wylewali!). Dzięki sile surrealizującej wyobraźni, poczuciu humoru, a także pewnej dozie optymizmu w jej pracach dominuje humanistyczny przekaz i wizja harmonijnego współistnienia światów ludzkiego i pozaludzkiego. Prymaczenko marzyła, „by ludzie żyli tak, jak kwitną kwiaty”, – czytamy w opisie wystawy.
Więcej o wystawie pod linkiem.
Wrocław. Cykl wystaw „Zbrodnie Rosji”
Cykl wystaw „Zbrodnie Rosji” został zainicjowany przez Centrum Historii Zajezdnia pod patronatem Konsulatu Generalnego Ukrainy we Wrocławiu, z okazji drugiej rocznicy pełnoskalowej inwazji Rosji w Ukrainie. Są to trzy ekspozycje, z których każda uwydatnia inne aspekty zbrodni popełnionych przez kraj – agresora na narodzie ukraińskim: „Trybunał dla Rosji”, „Hołodomor”, „Obrazy wojny”.
„Hołodomor” to wystawa prac współczesnych artystów ukraińskich z prywatnej kolekcji Morgana Williamsa, dyrektora Amerykańsko-Ukraińskiej Rady Biznesu (Waszyngton, USA). Wystawę można oglądać w Centrum Historii Zajezdnia przy ul. Grabiszyńskiej 184.
„Obrazy wojny” – wystawa plenerowa przybliżająca realia wojny poprzez dokumentalne fotografie Patryka Jaracza. Prace autora koncentrują się na walce o prawa człowieka w krajach Europy Wschodniej. Jego fotografie były publikowane w The Times, Sky News, TVN24, Das Erste. Do 13 marca wystawę można oglądać przy ul. Świdnickiej (między ul. Kazimierza Wielkiego a Operą)
„Trybunał dla Rosji” – wystawa organizowana we współpracy z Fundacją Muzeum Zwycięstwa nad Despotyzmem, przygotowana na zamówienie Biura Prezydenta Ukrainy, która unaocznia konieczność powołania trybunału karnego za zbrodnie popełnione przez Rosję w Ukrainie. Wystawa dostępna do 10 marca w Centrum Historii Zajezdnia (ul. Grabiszyńska 184)
Więcej o wydarzeniu pod linkiem.
Gdańsk . „Guernica 1937 – Ukraina 2022”
W gdańskiej Galerii w Ruchu (ul. Dokowa 1a) do połowy marca można oglądać wystawę Hanny Szumskiej „Guernica 1937 – Ukraina 2022”. Prace są eksponowane po zmroku i przy dobrej pogodzie.
„„Guernica” Pablo Picasso jest obecnie jednym z najczęściej cytowanych i reprodukowanych monumentalnych obrazów przedstawiających traumatyczne doświadczenie II wojny światowej – bombardowania baskijskiego miasta Guerniki w 1937 r. Społeczeństwo europejskie po tragicznych wydarzeniach XX wieku żyło pod hasłem: „Nigdy więcej”, a traumatyczne przeżycie trafiło do muzeów i zapisało się na minionych kartach historii. Niestety, sytuacja powtórzyła się „znowu” w Ukrainie, co stało się wielkim szokiem dla światowej wspólnoty krajów demokratycznych, a inwazja na pełną skalę Federacji Rosyjskiej jest w mediach wielokrotnie porównywana ze zbrodniami II wojny światowej. Jako artystka z Ukrainy, której dom był ostrzeliwany w Irpieniu, postanowiłam przeprowadzić eksperyment i stworzyć także swoją replikę Guerniki, zadając sobie pytanie, jak powinno wyglądać dzieło Picassa teraz, w dobie postmodernizmu, symulakrów i symulacji, utraty znaczenia oryginału. W swojej artystycznej wypowiedzi stosuję metodę montażu, zestawiając elementy materiałów dokumentalnych, cytaty z mediów społecznościowych i plakatów z protestów oraz obrazy wygenerowane AI. W wyniku tego zestawienia powstał cyfrowy kolaż w formie obrazu i wideo kolażu” – opowiada o swej pracy Hanna Szumska, doktorantka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Więcej o wystawie pod linkiem.
Anastasija Werchowetska