Styczeń z ukraińską kulturą. Ukraińskie wydarzenia w Polsce – Nasz Wybir – Portal dla Ukraińców w Polsce

Styczeń z ukraińską kulturą. Ukraińskie wydarzenia w Polsce

Yulia Kyrychenko
7 stycznia 2024
Styczeń z ukraińską kulturą. Ukraińskie wydarzenia w Polsce
Materiał ten jest dostępny również w języku ukraińskim
Цей текст також можна прочитати українською мовою

Już tradycyjnie redakcja „Naszego Wyboru” przygotowała zestaw ukraińskich wydarzeń w Polsce, które odbędą się w styczniu 2024 roku. To między innymi koncerty, wystawy i spotkania.

Koncerty

Charytatywny koncert symfoniczny dla Ukrainy

10 stycznia w Warszawie odbędzie się charytatywny koncert, z którego zyski pójdą na humanitarną pomoc dla Ukrainy oraz wsparcie młodych ukraińskich artystów. Na scenie zagrają Akademicka Orkiestra Symfoniczna „INSO – Lwów” Lwowskiej Narodowej Filharmonii oraz amerykański skrzypek, zdobywca nagrody Grammy Joshua Bell. Dyrygować będzie Dalia Stasevska – fińska dyrygentka ukraińskiego pochodzenia, główna gościnna dyrygentka orkiestry symfonicznej BBC i główna dyrygentka orkiestry symfonicznej Lahti w Finlandii.

Koncert odbędzie się w Warszawskiej Filharmonii. Bilety można kupić pod linkiem. Czytelnicy „Naszego Wyboru” mogą skorzystać z kody promocyjnego – Ukraine30 na bilety ze zniżką 30%.

Występ Kobzarskiej Armady w Poznaniu

Kobzar Armada – muzyczny koncert Jurija Fedynskiego – obywatela USA ukraińskiego pochodzenia, znanego bandurzysty i kompozytora, mistrza wykonywania muzycznych instrumentów, działacza kulturalnego i pedagoga oraz jego uczniów: Ołesi Czajki, Tetiany Herasymowoji ta Ołeha Buta.

Projekt ruszył po rozpoczęciu pełnowymiarowej wojny wraz z misją „kobzarowania po Ukrainie”. Po 300 koncertach i pięciu odrębnych trasach koncertowych po Ukrainie, w tym na froncie wschodnim, tej zimy Kobzarska Armada po raz pierwszy odwiedzi 45 różnych miast Europy. W programie koncertu znalazły się tradycyjne pieśni kobzarskie oraz „repertuar współczesny, pieśni oporu”. Przed koncertem odbędzie się projekcja filmu, która opowie o historii i twórczości zespołu.

Koncert w Poznaniu odbędzie się 10 stycznia w Domu Tramwajarza  (ul. Słowackiego 19/21). Film będzie pokazany o 18:00, o 19:00 odbędzie się koncert. Wstęp jest bezpłatny, ale mile widziane są datki na miejscu lub przelewem. Więcej informacji o wydarzeniu – pod linkiem

Koncert polsko – ukraińskiego zespołu Enej

28 stycznia w ramach Finału Wielskiej Orkiestry Świątecznej Pomocy odbędzie się koncert polsko – ukraińskiego zespołu Enej. Wydarzenie odbędzie się w Warszawie na Błoniach PGE Narodowego. Więcej informacji pod linkiem.

Enej to polska grupa folk-rockowa stworzona w 2002 roku w Olsztynie przez braci Piotra i Pawła Sołoduchę i ich przyjaciela Łukasza Kojrysa.  Nazwa zespołu pochodzi od imienia głównego bohatera „Eneidy” Iwana Kotlarewskiego – Eneja, wesołego kozaka, który podróżuje przez świat.

Muzykę zespołu charakteryzuje kulturowa różnorodność oraz silny wpływ ukraińskiej muzyki ludowej. Wynika to przede wszystkim z pochodzenia członków zespołu: rodzina braci Sołoduchów ma ukraińskie korzenie, Mirosław Ortyński urodził się we Lwowie, a inni członkowie grupy są Polakami. Muzycy wykonują piosenki zarówno w języku polskim, jak i ukraińskim.

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy – WOŚP –  jedna z największych polskich akcji charytatywnych, w ramach której odbywają się aukcje, a zebrane środki organizatorzy przekazują na zakup sprzętu medycznego.

Spotkania i spektakle

Kraków. Spektakl „Siostra miłosierna”

5 stycznia w krakowskim Teatrze im. J. Słowackiego odbędzie się spektakl ukraińskiego dramaturga Włodzimierza Serdiuka „Siostra miłosierna”. Spektakl reżyseruje Ukrainka – Ołena Szaparenko.

„Siostra Miłosierna” to komedia w 2 aktach, napisana przez Wołodymyra Serdiuka w 1997 roku. Sztuka poświęcona jest refleksji na temat śmierci. „Dwóch starszych mężczyzn przebywa w szpitalu. Jeden z nich – Brodaty – reżyser filmowy, drugi – Łysy – fizyk jądrowy. Oboje poruszają się na wózkach inwalidzkich i cierpią na tę samą śmiertelną chorobę – raka. Oboje stopniowo tracą świadomość z powodu straszliwego bólu. Dwaj mężczyźni od dawna czekali na swoją śmierć, która jednak wciąż nie nadeszła. Ci dwaj starsi ludzie są wiecznie samotni. Nawet dzieci do nich nie przychodzą. Innym ludziom wydają się już dawno martwi. Jedyną osobą, która o nich nie zapomniała, jest ich pielęgniarka Laura. Więc tych dwoje wpadła na pomysł okazania pielęgniarce wdzięczności.” – czytamy w opisie sztuki.

Wołodymyr Serdiuk to ukraiński filolog, dziennikarz, dramaturg, pedagog. Uczył się  na Uniwersytecie Czerniowieckim, studiując filologię romanistyczno-niemiecką oraz krytykę filmową na Kijowskim Uniwersytecie imienia Karpenko-Karego. Pracował jako nauczyciel w wiejskich szkołach rejonu storożyneckiego, pracował w Ministerstwie Edukacji, jako główny metodyk młodzieżowych teatrów oraz redaktor serwisu foto-wideo Ukrinform. Pisze sztuki teatralne od lat 90..

Kraków. Cykl spotkań z ukraińską bożonarodzeniową i noworoczną tradycją

W dniach 3-10 stycznia w Krakowie odbędzie się cykl spotkań poświęconych tradycjom noworocznym i bożonarodzeniowym w Ukrainie. Wszystkie wydarzenia odbędą się w Centrum Edukacji i Wsparcia (osiedle Górali 24).

3 stycznia – „Szczęścia, w dobrym zdrowiu! – o tradycji kolędowania w kulturze ukraińskiej” – Podczas spotkania będzie można poznać tradycje i zwyczaje popularne w różnych regionach Ukrainy. Spotkanie odbędzie się w języku polskim. Początek o godzinie 17:00. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, wymagana jest wcześniejsza rejestracja pod linkiem.

5 i 9 stycznia – dwudniowe warsztaty „Kolędnicze abecadło – warsztaty  tworzenia  bożonarodzeniowych masek i ozdób kolędniczych”, podczas których uczestnicy będą mogli wykonać własnoręcznie maskę kolędniczą. Organizatorzy zalecają udział w obu częściach wydarzenia. Warsztaty odbędą się w języku ukraińskim. Początek o 17:00. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, wymagana jest wcześniejsza rejestracja pod linkiem.

8 stycznia – „Na kolędniczej nucie – muzyczne szkice do ukraińskich kolęd” – wydarzenie, podczas którego jego uczestnicy będą mogli nauczyć się tradycyjnych ukraińskich kolęd, które odbędzie się w formie próby. Zachęcamy do udziału osoby grające na instrumentach muzycznych. Próbę poprowadzi ukraiński muzyk, kompozytor i lirnik Gordij Staruch. Początek o  17:00. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, wymagana jest uprzednia rejestracja pod linkiem.

10 stycznia – wspólne kolędowanie „Dobrym ludziom na zdrowie”. Kolędowanie odbędzie się w dwóch częściach: świąteczny korowód i wspólne kolędowanie w Ośrodku Kultury Norwid  – Os. Górali 4. Początek korowodu o 17:00 spod Centrum Edukacji i Wsparcia (Os. Górali 24). Na czele korowodu stanie ukraiński muzyk, kompozytor i lirnik Gordij Staruch. Wstęp bezpłatny bez uprzedniej rejestracji.

Więcej informacji o wydarzeniu pod linkiem.

Warszawa. Wydarzenie z okazji 100 rocznicy urodzin Serhija Paradżanowa

Witryna Domu Wschodniego w Warszawie zaprasza na wydarzenie z okazji 100. rocznicy urodzin ukraińskiego i ormiańskiego reżysera i scenarzysty Serhija Paradżanowa. Podczas wydarzenia uczestnicy zapoznają się z biografią reżysera i będą mogli obejrzeć fragmenty jego dzieł, a także film dokumentalny „Paradżanow to ja”.

Wydarzenie odbędzie się pod adresem pl. Konstytucji 6. Początek o 18:00. Wstęp wolny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem.

Serhij Paradżanow (9 stycznia 1924 – 20 lipca 1990) był radzieckim, ukraińskim i ormiańskim reżyserem, scenarzystą i kompozytorem. Jeden z przedstawicieli fali ukraińskiego kina poetyckiego. Jego najbardziej znanym dziełem filmowym jest film „Cienie zapomnianych przodków” na podstawie powieści Mychajła Kociubyńskiego pod tym samym tytułem. Film zajmuje 1. miejsce na liście 100 najlepszych filmów ukraińskich. Był więzieniem politycznym. Laureat Nagrody im. T. Szewczenki (pośmiertnie).

Warszawa. Spotkanie z naukowcem Orestem Semotiukiem „Humor jako broń: karykatury i memy w wojnie rosyjsko-ukraińskiej”

Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza wszystkich chętnych na spotkanie z Orestem Semotiukiem, ukraińskim naukowcem, doktorem, pracownikiem naukowym Instytutu Slawistyki PAN. Spotkanie poświęcone będzie tematowi: „Humor jako broń: karykatury i memy w wojnie rosyjsko-ukraińskiej”. Wydarzenie odbędzie się 18 stycznia o godzinie 18:00. Więcej informacji o wydarzeniu pojawi się wkrótce na stronie Ukraińskiego Domu na Facebooku

Projekt naukowy Oresta Semotiuka “Śmiech podczas wojny – rosyjska agresja w Ukrainie w politycznych karykaturach i memach” otrzymał w 2022 roku dofinansowanie Narodowego Centrum Kultury, w ramach grantowego konkursu Polonez Bis. „Heroiczny opór Ukraińców i wojskowe zbrodnie Rosji przeciwko ludności cywilnej znalazły odbicie w politycznym humorze Ukrainy jak i na całym świecie. Projekt służy realizacji i ewolucji dyskursywnego wymiaru rosyjsko – ukraińskiej wojny w karykaturach i memach”, – czytamy w opisie projektu badawczego.

Czytajcie także : Humor czasów wojny, przygotowania do wstąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej i Azowskie Dni Nauki Polskiej. Jak Instytut Slawistyki PAN realizuje projekty naukowe z udziałem ukraińskich badaczy

Warszawa. Spotkanie z ukraińskim śpiewakiem Jurijem Samowiłowym

Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza wszystkich chętnych na spotkanie z ukraińskim śpiewakiem, liderem zespołu „Hurtom” Jurijem Samowiłowym. Wydarzenie odbędzie się 19 stycznia o 18:30. Więcej informacji o wydarzeniu pojawi się wkrótce na stronie Ukraińskiego Domu na Facebook.

Jurij Samowiłow  – ukraiński śpiewak rodem z Doniecka, lider zespołu muzycznego „Hurtom”, uczestnik muzycznego show „Hołos Ukrainy”.

Warszawa. Spotkanie z ukraińskim pisarzem Jewhenem Położijem

Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza wszystkich chętnych na spotkanie z ukraińskim pisarzem i dziennikarzem Jewhenem Położijem. Wydarzenie odbędzie się 22 stycznia o 18:00. Więcej informacji o wydarzeniu pojawi się wkrótce na stronie stronie Ukraińskiego Domu na Facebook.

Podczas spotkania odbędzie się prezentacja książki „Finałowy epizod (wojny, która trwa 400 lat)”. Książka ukazała się w 2023 roku w wydawnictwie Vivat. To powieść, której głównym bohaterem jest ewangelicki pastor, wojskowy kapelan i wielodzietny ojciec – Hryhorij Motuz z Mariupola.  „Podczas jednej z akcji Hryhorij, oślepiony wybuchem, trafia do niewoli. Przykuty do podłogi w „stołypińskim” wagonie, wspomina swe życie: dzieciństwo, służbę w wojsku radzieckim, walkę z mafią narkotykową o pozostających bez opieki nastolatków, poszukiwania swych korzeni i prawdy w oparach rosyjskiej propagandy… W rzeczywistości ta wojna Światła i Ciemności, między cywilizacją życia i cywilizacją śmierci trwa znacznie dłużej niż 400 lat. I nastał czas finałowego epizodu”, – czytamy w opisie książki.

Warszawa. Prezentacja książki Andrija Meronyka „24.02. Dzienniki wojny”

Ukraiński Dom w Warszawie zaprasza wszystkich chętnych na spotkanie z ukraińskim pisarzem Andrijem Meronykiem i prezentację jego książki „24.02. Dzienniki wojny”. Wydarzenie odbędzie się 26 stycznia o 18:30. Więcej informacji o wydarzeniu pojawi się wkrótce na stronie na stronie Ukraińskiego Domu na  Facebook.

„24.02” to książka składająca się z dwóch części. Pierwsza to opowieść o grupie młodych ludzi, którzy znaleźli się w środku wojny nie na własne życzenie; druga to zbiór historii ukraińskich przedsiębiorców, lekarzy, artystów, blogerów i innych osób. Wśród współautorów książki są między innymi: Wiktor Pawlik, Pawło Zibrow, Michelle Andrade, Dasza Astafiewa, Tayanna, Roxolana, Żan Bełeniuk, Wołodymyr Dantes, Kateryna Kuchar, Iryna Fedyszyn.

Kraków. Spotkanie z ukraińskim pisarzem Wasylem Zymoju

Kawiarnio-księgarnia NIĆ w Krakowie zaprasza na spotkanie z ukraińskim pisarzem Wasylem Zymoju i prezentację jego książki „Wojna i pokój”. Wydarzenie odbędzie się 27 stycznia o 17:00. Wstęp wolny. Więcej o wydarzeniu pod linkiem. 

Wasyl Zyma – ukraiński dziennikarz i pisarz, członek Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy. Jego ostatnia książka „Wojna i pokój” to opowieść w formie dziennika, który opisuje pierwszy rok pełnowymiarowej rosyjskiej agresji w Ukrainie. „Ewakuacja, powszechny opór, złożone operacje obronne, kluczowe bitwy, które uratowały Ukrainę. I jak to jest żyć w czasie wojny. Wybuchy, utrata rodziny i przyjaciół, zaciemnienia, ciemność, zimno, strach i wiara.”, – czytamy w opisie książki. Książka ukazała się w 2023 roku w wydawnictwie „Literacka agencja Piramida”.

Wystawy

Warszawa. Wystawa prac mieszkańców Biruchiy Borowiec „433-447”

Galeria Domu Ukraińskiego w Warszawie (Zamenhofa, 1 / Zamenhofa 1) zaprasza na wystawę prac mieszkańców Biruchiy Borowiec „433-447”. Wernisaż wystawy odbędzie się 25 stycznia o godzinie 19:00.

Biruchiy Borowiec „433-447” to rezydencja sztuki współczesnej na Ukrainie, założona w 2006 roku. Przed inwazją na pełną skalę przeprowadzono ją na Wyspie Byriuczyj na Morzu Azowskim. W maju 2023 rezydencja odbyła się w Polsce. „Odliczanie dla każdego Ukraińca postrzega się teraz poprzez odliczanie dni wojny na pełną skalę. 433-447 – w tych dniach odbyła się rezydencja artystyczna Biruchiy Borowiec, która odbyła się w małej polskiej wsi Andrzejowa, dwie godziny jazdy od Warszawy” – czytamy w opisie wystawy.

W rezydencji wzięli udział artyści z Ukrainy, Polski i Czech, którzy w swoich pracach starali się pokazać wspólną przeszłość krajów, odnaleźć zbiorowe traumy i zastanowić się nad przyszłością, która czeka po zakończeniu wojny. Na wystawie zaprezentowane zostaną prace następujących artystów: APL 315 (Odesa, Ukraina), Viktor Pokidanets (Mikołajów, Ukraina), Błażej Rusin (Poznań, Polska), Oksana Solop (Charków, Ukraina), Yevgenia Laptiy (Charków, Ukraina) , Nikita Kravtsov (Jałta, Ukraina – Paryż, Francja), Jan Zdvorak (Praga, Czechy), Natalia Matsenko (Kijów, Ukraina), Yuri Yefanov (Kijów, Ukraina).

Warszawa. „Ukraina. Łzy wojny”

Do 17 stycznia przed budynkiem Domu Polonii przy ul. Krakowskie Przedmieście będzie można oglądać wystawę „Ukraina. Łzy wojny”.

Wystawa prezentuje 10 historii, które opowiadają o brutalnej rzeczywistości wojny Rosji z Ukrainą oraz losach ukraińskich kobiet i dzieci, które ucierpiały w wyniku rosyjskich zbrodniczych działań. Organizatorem wystawy jest Międzynarodowa Fundacja Solidarności, która stworzyła Fundację Błogosławionego Kłymentego Szeptyckiego. Wcześniej wystawa prezentowana była w gmachu Rady Najwyższej Ukrainy i Sejmu RP.

Warszawa „Tata w telefonie”

Do 10 stycznia 2024 roku w Staromiejskim Domu Kultury w Warszawie  (Rynek 2) można oglądać wystawę zdjęć białoruskich fotografów Julii Lejdyk i Jewhena Kanaplewa zatytułowana „Tata w telefonie”. Artyści na swoich fotografiach ukazują dramat wojny z punktu widzenia uchodźców, którzy w Ukrainie zostali oddzieleni od bliskich i mogą ich oglądać jedynie za pośrednictwem ekranu telefonu lub komputera. Na zdjęciach uchwycone są najczęściej rozmowy żon z mężami lub dzieci z rodzicami, gdyż mężczyźni nie mogą opuszczać terytorium Ukrainy ze względu na stan wojenny. Fotografie ukazują także zmiany w rolach społecznych, kiedy kobiety zmuszone są przejąć męskie obowiązki w prowadzeniu rodziny.

Więcej o wystawie pod linkiem.

Warszawa. „Geniusz Lwowa. Lwów jako centrum sztuki i jego kolekcje artystyczne”

Do 14 stycznia 2024 roku w Bibliotece Królewskiej Zamku Królewskiego w Warszawie można oglądać wystawę pt. „Geniusz Lwowa. Lwów jako centrum sztuki i jego kolekcje artystyczne”. Zwiedzający mogą zapoznać się z najlepszymi dziełami sztuki polskiej i zachodnioeuropejskiej od XVII do XX wieku ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki Borysa Woźnickiego i Lwowskiego Muzeum Historycznego.

Bilety można kupić w kasie muzeum lub online. Bilet kosztuje 40 zł, ulgowy 30 zł, a dla młodzieży w wieku od 7 do 16 lat – 1 zł. Zwiedzanie wystawy trwa około 1 godziny.

Więcej o wystawie pod linkiem.

Lublin. „To tylko wystawa”

Do 22 stycznia 2024 roku w lubelskiej galerii Labirynt gościć będzie wystawa ukraińskich artystów i artystek „To tylko wystawa”. Wystawa jest częścią piątego Kijowskiego Biennale – międzynarodowego forum sztuki współczesnej, wiedzy i polityki, łączącego projekty wystawiennicze i platformy dyskusyjne, które w tym roku odbywa się w Polsce.

„To tylko wystawa, dla ukraińskich artystów i artystek służących w armii nie jest to najważniejsze wydarzenie. Ich priorytety są zupełnie gdzie indziej. Rosyjska wojna zmieniła hierarchię wartości – ograniczyła (to oczywisty eufemizm) możliwości wykonywania ich zawodu, uczestnictwa w życiu artystycznym, zmieniła ich życie […] Jednak ta zmiana spowodowana wojną skupia się w życiu ukraińskich walczących artystów i artystek jak w soczewce. Dlatego to te osoby są głównymi bohaterami i bohaterkami tej wystawy i to one tworzą jej treść” – czytamy w opisie wystawy.

Jak zaznaczają organizatorzy, lista artystów prezentujących swoje prace na wystawie będzie otwarta i na bieżąco aktualizowana. Oprócz artystów ukraińskich na wystawie prezentowane są prace artystów spoza Ukrainy, dla których ważne jest wspieranie okupowanego kraju.

„Jest to wystawa o ludziach w czasie wojny i solidarności, a w jej trakcie okaże się, czy to tylko wystawa, czy może coś więcej” – podkreślają organizatorzy.

Więcej informacji pod linkiem.

Przygotowała Anastazja Werchowecka